
Hipertansiyon Tansiyon Nedir?
Tansiyon kavramı, kan basıncı ile yakından alakalı bir tıp terimidir. Bilindiği gibi organizmanın canlılığını sürdürmesi için kan dolaşımının bedensel faaliyetlere olanak verecek şekilde sürmesi gereklidir. Bedenimizde sürekli biçimde gerçekleşen, düzenli ve sistemli kan döngüsünde kan dolaşımının vücuda pompalanmasında ve organ ya da dokularda kanın dolaşmasında tansiyon önemli bir rol oynamaktadır.
Kalbin kanı vücuda pompalaması esnasında oluşan basınç, büyük tansiyon olarak adlandırılmaktadır. Kan , damarlarda dolaşması sırasında küçük tansiyon oluşmaktadır. Tansiyonun normal bir takım değerleri bulunmakta ve tansiyonun bu normal değerlerin üzerinde seyretmesi, hipertansiyon olarak ifade edilmektedir. Kan basıncının normal değerleri, 120/80 olarak kabul görmektedir ve tansiyonun 140/90 üzerinde izlendiği durumlarda tansiyon yüksekliğinden bahsedilir.
Hipertansiyon Belirtileri Nelerdir?
Hipertansiyon, çok ciddi baş ağrılarına, boyunda dolgunluk hissine yol açmaktadır. Tansiyon yükselmesi, hastanın sürekli biçimde susamasına da yol açabilmekte ayrıca hasta, kendini halsiz, bitkin hissetmekte, çevreye bezgin bir ruh hali yansıtmaktadır. Hipertansiyonun kusma yaratması da karakteristik belirtileri arasındadır. Bunların yanında tansiyon yüksekliği, göz kararmasına, yarım görme duygusuna, baş dönmesine, kulaklarda şiddetli çınlama ve zonklamalara sebep olabilmekte, burun kanamaları şeklinde kendini gösterebilmektedir.
Hipertansiyonun Sebepleri Nelerdir?
Kalp kapakçık hastalıkları gibi ciddi kronik hastalıklar nedeniyle olabileceği gibi, ağır geçirilen grip gibi enfeksiyon kökenli hastalıklarda tansiyonun çıkmasına sebep olabilmektedir. Ayrıca hipertansiyonun duygusal iniş çıkışlar, aşırı stres, sinirsel gerginlikler ve üzüntü ile de oluşabileceği bilinmektedir.
Uzun süreli alkol tüketiminin tansiyonu yükselttiği bilinmektedir. Ayrıca 2 bardaktan fazla alkol tüketmek geçici olarak tansiyonu yükseltir. Yemeklerle birlikte fazla tuz tüketmek vücudun su tutmasına ve buna bağlı olarak tansiyonun yükselmesine neden olur. Potasyum hücrelerdeki sodyumun dengelenmesine yardımcı olan bir mineraldir. Yetersiz potasyum kandaki sodyum oranının artmasına yol açabilir.
Yülsek tansiyonu tetikleyen faktörler ani üzüntü korku şok gibi nedenler anlık tansiyon yükselmesine neden olmaktadır. Yaş ilerledikçe yüksek tansiyon riski artar. Erkeklerde orta yaşlardan itibaren yüksek tansiyon oluşması oldukça sık görülen bir durumdur. Kadınlarda ise daha çok menopoz döneminden sonra ortaya çıkar. Yüksek tansiyon aile içinde, nesinden nesile geçme eğilimindedir.
Fazla Kilo
Obezite birçok sağlık sorununun yanında hipertansiyona da rahatlıkla kapı aralamaktadır. Kilo arttıkça, dokuların ve organların oksijen ihtiyacı ve buna bağlı olarak oksijeni taşıyan kan miktarı artar. Vücuttaki kan miktarı arttığında damarlardaki basınç ve hipertansiyon riski yükselir.
Fiziksel Olarak Aktif Olmamak
Fiziksel olarak aktif olmayan insanlarda kalp atışı daha hızlı olma eğilimindedir. Kalp hızlı attıkça damarlara pompalanan kanın basıncı yükselir. Fiziksel olarak aktif olmamak aynı zamanda yüksek tansiyonun bir diğer önemli nedeni aşırı kiloyu da tetiklemektedir.
Sigara Kullanımı
Sigara içmek, zaten tütün yapısı gereği tansiyonunuzu geçici olarak yükseltmektedir. Ancak uzun süreli tütün kullanımı, tütünde bulunan bazı kimyasalların damarları daraltmasından dolayı tansiyonun yükselmesine neden olur. Sigara kullanmasanız bile kalp ve damar sağlığınızı korumak için sigara dumanı bulunan ortamlardan uzak durmalısınız.
D Vitamini Yetersizliği
D vitamini eksikliğinin tansiyonu yükselttiği konusunda net bir bilgi olmamakla birlikte, teorik olarak böbreklerden salınan ve kan basıncını dengeleyen bir enzimin salınmasında kullanıldığı için, eksikliğinde kan basıncının yükselebileceği kabul edilmektedir.
Hastalıklar
Yüksek kolesterol, şeker hastalığı, böbrek hastalıkları ve uyku apnesi gibi hastalıklar yüksek tansiyona neden olabilir. Yüksek tansiyon çoğunlukla yetişkinlerde görülmekle birlikte yetersiz beslenen, kalp veya böbrek hastalığı bulunan, hareketsiz çocuklarda da ortaya çıkabilir.
Yüksek Tansiyona Ne İyi Gelir?
Tansiyon yüksekliği sorununuz olduğunu düşünüyorsanız ya da sürekli biçimde tansiyonunuz yükseliyorsa mutlaka, vakit kaybetmeden bir sağlık kurumunda gerekli tetkikleri yaptırmalısınız. Geçici tansiyon yüksekliklerinde acil önlem olarak sarımsağı ezerek, tuzsuz yoğurt ya da ayranla birlikte tüketebilirsiniz. Ayrıca bol limonlu su içerek de kendinizi tedaviye çekebilirsiniz.
Limon
Limon kan damarlarını yumuşatır ve esnek tutmaya yardımcı olur ve herhangi bir sertlik kaldırılarak yüksek tansiyon azaltılacaktır. Ek olarak, C vitamini içeriğinden dolayı düzenli olarak limon suyu tüketerek kalp yetmezliği şansını düşürmeye yardımcı olabilirsiniz. C vitamini, serbest radikallerin zararlı etkilerini nötralize etmeye yardımcı olan bir antioksidandır. Her sabah boş bir mideye yarım limon suyu eklediğiniz bir fincan ılık su içebilirsiniz. En iyi sonucu elde etmek için tuz veya şeker eklemeyin.
Karpuz Çekirdeği
Karpuz tohumları cucurbocitrin adı verilen ve kan kılcal damarlarını genişletmeye yardımcı olan bir bileşik içerir. Aynı zamanda böbrek fonksiyonlarının iyileşmesine yardımcı olur. Bu da kan basıncını düşürür ve artrit için de çok faydalıdır.
Ayrıca, 2010 Florida State pilot çalışması, karpuzun vazodilatör etkisi nedeniyle kan basıncının düşmesine yardımcı olabileceğini tespit etti. Kuru karpuz tohumlarının ve haşhaş tohumlarının eşit miktarlarda öğütülmesi ve bu karışımın boş bir mideye bir çay kaşığı sabah bir çay kaşığı akşam alınması iyi gelecektir.
Alternatif olarak, hafifçe ezilmiş, kurutulmuş karpuz tohumlarından iki çay kaşığı alıp bir fincan kaynamış suya ekleyin. Yaklaşık bir saat kadar demleyin, sonra süzün. Bu sudan dört çorba kaşığını gün boyunca düzenli aralıklarla için.
Sarımsak
Birçok çalışma sarımsağın kan basıncını düşürücü etkileri olduğunu göstermiştir. Çiğ ve pişmiş sarımsak, yüksek kan basıncını kontrol etmeye yardımcı olur ve aynı zamanda kolesterol düzeylerini düşürür. Sarımsak, nitrik oksit ve hidrojen sülfit üretimini uyararak kan damarlarını rahatlatmaya yardımcı olur.
Her gün bir veya iki diş ezilmiş sarımsak yiyin. Sarımsağı ellerinizle ezebilirsiniz. Ezilmiş sarımsak, iyi kan akışını teşvik eden, gaz çıkaran ve kalpteki baskıyı azaltacak bir bileşik olan hidrojen sülfit oluşturur. Çiğ sarımsak yemekten hoşlanmazsanız ya da yanma hissi yaratırsa, bir bardak sütle birlikte alın. Ayrıca beş ya da altı damla sarımsak suyunu dört çay kaşığı suya karıştırıp günde iki defa alabilirsiniz.
Muz
Muz, yüksek tansiyonlu kişilerin günlük hayatında düzenli olarak yiyebilecekleri bir meyvedir. Muzlar potasyumun zengin bir kaynağıdır, bu da sodyumun etkisini azaltır. Yani, her gün bir veya iki muz yemeyi denemeliler. Muz ile birlikte, kuru kayısı, kuru üzüm, kuş üzümü, portakal suyu, ıspanak, kabak, fırında tatlı patates ve kış kabağı yiyebilirsiniz.
Kereviz
Kerevizde yüksek seviyede bulunan bir fitokimyasal olan butilfitalid, yüksek tansiyon kontrolüne büyük ölçüde yardımcı olur. Butilfitalid, arteryal duvarların içinde ve çevresindeki kasları rahatlatır, böylece daha fazla alan yaratır ve kanın akmasına destek verir.
Aynı zamanda, yüksek tansiyona katkıda bulunan kan damarlarını kısıtlayan stres hormonlarının azaltılmasına yardımcı olabilir. Çiğ kereviz salatasını tüketebilirsiniz. Ya da zeytinyağlı olarak pişirip korkmadan yiyebilirsiniz.
Hindistan Cevizi Suyu
Yüksek tansiyonlu insanlar bedenlerini yeterince sulu tutmalıdır. Her gün 8 ila 10 bardak su içmek iyi bir fikirdir. Hindistan cevizi suyu özellikle kan basıncını düşürmek için yararlıdır.
West Indian Medical Journal’da yayınlanan bir 2005 çalışmasında, potasyum, magnezyum ve vitamin C bakımından zengin olan Hindistan cevizi suyunun sistolik kan basıncını düşürmeye yardımcı olduğu bulundu. Hindistan cevizi suyuyla birlikte, yemek pişirirken Hindistan cevizi yağı da kullanabilirsiniz.
Fesleğen
Fesleğen çeşitli gıdalarla giden lezzetli bir bitkidir. Ayrıca kan basıncını düşürmenize yardımcı olabilir. Fesleğen özütünün kısa bir süreliğine de olsa kan basıncını düşürdüğü gösterilmiştir. Günlük beslenme rutininize taze fesleğen eklemek kolaydır ve kesinlikle zarar vermez. Küçük bir miktar fesleğeni mutfak dolabında daima hazır bulundurun ve taze yaprakları makarnalar, çorbalar, salatalar ve güveçlere ekleyin.
Tarçın
Tarçın, günlük diyetinize eklemek için biraz çaba gerektiren lezzetli bir baharattır ve kan basıncınızı düşürür. Journal of Clinical Nutrition’da yayınlanan bir makaleye göre tarçının her gün tüketilmesi şeker hastalığı olan kişilerin kan basıncını düşürebilir. Beslenmenize kahvaltılık tahıl, yulaf ezmesi ve hatta kahvenizin üzerine serperek tarçın ekleyebilirsiniz. Tarçın, akşam yemeğindeki, kızartmalar ve güveçlerin lezzetini artırır.
Kakule
Kakule Hindistan’dan gelen ve genellikle Güney Asya mutfağında kullanılan bir baharattır. Kakulenin sağlık üzerindeki etkilerini araştıran bir çalışma, katılımcıların günlük olarak kakule aldıktan birkaç ay sonra; kan basıncı ölçümlerinde önemli düşüşler gördüklerini buldular. Kakule tohumlarını veya tozunu baharat karışımlarına, çorba ve güveçlere, hatta pişmiş etlere özel bir lezzet ve olumlu bir sağlık yararı için ekleyebilirsiniz.
Keten Tohumu
Kan basıncını önemli derecede düşüren omega-3 yağ asitleri bakımından zengindir. Damar kolesterolünü düşürerek, glikoz toleransını artırarak ve bir antioksidan olarak davranarak aterosklerotik kardiyovasküler hastalığa karşı koruyabilir.
Keten tohumu içeren birçok ürün satın alabilirsiniz, ancak daha iyi bir şey, keten tohumu tozu satın almak veya bir kahve değirmeninde öğütmek ve evde pişirilen yemeklere eklemektir. Çorbalardan pişmiş yemeklere neredeyse her yemek içine karıştırılabiliR. Optimum yarar elde etmek için keten tohumunu dondurucunuzda saklayın.
Alıç
Alıç binlerce yıldır geleneksel Çin ilaçlarında yüksek tansiyon için kullanılan bitkisel bir ilaçtır. Alıçtan elde edilen özler, kan basıncını düşürmeye, pıhtı oluşumunu önlemeye ve kan dolaşımını artırmaya yardımcı olmak gibi kardiyovasküler sağlık üzerinde bir dizi avantaja sahip gibi görünüyor. Hap, likit özüt veya çay olarak kullanabilirsiniz.