Ayak mantarı dermatofit denilen mantar organizamasının ayakta yaptığı bir tür enfeksiyondur. Ayakta mantar enfeksiyonuna çok sık rastlanır, hemen herkes hayatında bir kez mantar enfeksiyonu geçirir. özellikle sıcak ve nemli bölgelerde ve erkelerde daha fazla görülür. En sık etkenler Trichophyton rubrum, Trichophyton interdigitale, Epidermophyton floccosum türü mantarlar etkendir. Aynı mantar türü kasık bölgesinde de enfeksiyona neden olabilir.
Mantar özellikle karanlık, nemli ve ılık ortamlarda kolaylıkla ürer. Ayakkabının içindeki ayaklar mantarın üremesi için çok uygundur. Bulaşıcı olan bu hastalıkta mantarlı ayakkabıların bir başkası tarafından kullanılmaması önem arz etmektedir.
Hastalık Bir Veya İki Ayakta Birden Aşağıdaki Klinik Tipleri İle Görülebilir.
İnterdigital Tip
Ayak parmak araları (özellikle son 4 ve 5 parmak arası) soyulur, kabuklanır ve pullanır.
Kronik Hiperkeratotik (Kuru, Kalınlaşmış Tipi)
Ayak tabanlarında kuru pullanmış alanlar şeklinde görülür. Özelikle bu tipin aşırı formlarında, tüm ayak tabanı, topuk ve ayakların yanları kurudur, fakat kızarıklık ve kaşıntı yoktur. (Mokasen tipi) Bu tip de ayak sırtındaki ciltte değişiklik olmaz.
Atlet Ayağı
Özellikle 4.ve 5. parmaklar arasında olmak üzere; deri nemli, kaşıntılı ve pullanmıştır.
Dizhidrotik tip: Ayak sırtı ve kenarlarında gruplar halinde su toplamaları oluşur. Bu tip egzema ve sedef ile karışabilir.
Tinea Corporis Tipi
Tinea corporis vücutta görülen mantar enfeksiyonudur ve bu enfeksiyondaki gibi halka tarzında kuru kızarık alanlar ayak sırtında görülür.
Mantar hastalığının sulu ılık ve nemli ortamları çok sevmesi ve üremesi için uygun şartların oluşması nedeniyle özellikle ayakkabı içince çok rahat üreyebilmektedir. insanların ortak kullanımına açık olan banyo lavabo gibi yerlerde çıplak ayakla dolaşmamaya özen gösterilmelidir. ayakların gün içinde sürekli ayakkabının içinde olması çok sık abdest almak gibi durumlar yüzünden mantarın rahat ürediği görülmekte bu yüzden bu konuda daha dikkatli davranılması gerekmektedir.
Özellikle abdest alan insanlar ayaklarını havlu ile güzelce kurulamadan çoraplarını giymemeleri gerekmektedir. Mantar hastalığına olan ayakların ise ayrı bir havlu ile ayaklarını kurulamaları gerekmekte diğer aile fertlerinin bu havluyu kullanmamaları konusunda dikkatli olmaları gerekmektedir.