Hamilelik (Gebelik) Çeşitleri Nelerdir?

Boş Gebelik;

Boş gebelik, gebelik kesesi içinde embriyonun (yani bebeğin) olması gereken haftada görülmemesi demektir. Halk arasında su gebeliği, tıp dilinde de anembriyonik gebelik denmektedir. Son adet tarihine göre gelişimi ve gidişatı iyi olacak bir gebelik ise 5. ve 6. haftalara da görülen gebelik kesesinin içinde 7. haftada artık embriyo ve kalp atışının görülmesi gerekir.

Hastada ilk muayenede rahim içinde olması gereken yerde olması gerektiği gibi gebelik kesesi görülmesi gerekir. Ancak kese içinde embriyoyu da görebilmek için hasta 7. haftada yeniden muayene edilir. Sağlıklı bir gebelikte bu haftada kese içinde embriyoyu ve kalp atışını görmek gerekir.

Şayet gebelik kesesi var ama içinde embriyo görülmüyorsa boş gebelik tanısı alır. Boş gebelik belirtileri ile normal gebelik belirtileri aynıdır.

Ancak boş gebelikte bazı vakalarda kahverengi lekelenme tarzında kanamalar ortaya çıkar. Boş gebeliğin tekrarlama eğilimi yoktur. Boş gebelik mevcut gebeliğe özgü bir durumdur. Sadece bu gebelikte yumurta ya da sperm hücresinin kalite bozukluğundan kaynaklanır. Anne ve babada kalıcı bir genetik problem yok ise tekrarlamaz. Bazı durumlarda kromozal bir bozukluktan ileri gelebilir.

Boş gebeliğin tedavisi kürtaj yapılması yani bu boş gebeliğin tıbbi olarak tahliye edilmesi ile gerçekleştirilir. Müdahale sonrası bir adet kanamasından sonra hemen hamile kalınabilir.

Dış Gebelik;

Kadın döllenme hücresi yumurta ile erkek dölleme hücresi sperm yumurtalık kanalı dediğimiz tubaların 1/3 uterusa yakın kısmında bir araya gelir ve bölünerek çoğalır. Bu çoğalma esnasında aynı zamanda kendi etrafında rotasyon yaparak, yuvarlanarak rahim içine ulaşır ve orada büyümeye başlar. Sağlıklı bir gebelikte böyledir. Ancak tubalarda herhangi bir sorun var ise bu gebelik materyali yuvarlanarak yoluna devam edemez ve tubada kalıp büyümeye devam eder. Ancak tubanı yapısı rahim içindeki kavite dediğimiz özel boşluk gibi gebeliğin büyümesine uygun bir ortam değildir. Gebelik materyali bir süre sonra burada tubanın yapısını bozar, kanamaya neden olur. İşte bu duruma dış gebelik (ektopik gebelik) denir. Dış gebeliğin yaklaşık %80’ni tubalardadır. Daha az olasılıkla karın içinde, yumurtanın üzerinde ve servikal kanalda da olabilir.

Dış gebeliğin erken döneminde elbette gebeliğin ilk belirtileri vardır. Takip eden günlerde gebe vajinal kanma ve kasık ağrısı şikayetleri ile bir uzmana baş vurabilir. Ancak bu ağrı şiddetli bıçak saplanır gibi değişik yoğunlukta hissedilen bir ağrıdır.

Adet rötarı, vajinal kanama, şiddetli kasık ve karın ağrısı şikayeti olan gebede muayenede ele gelen kitle (tubal gebeliğin olduğu tarafta kitle) saptanırsa hekim mutlaka dış gebelikten şüphelenir. Esas tanı ultrasonografi ile teyit edilir. Beta HCG denilen kanda gebelik testinin değerleri istenilen düzeyde yükselmemektedir. Gidişatı iyi olacak rahim içi gelişecek bir gebelikte Beta HCG dediğimiz gebeliğe özel hormonun kan değerleri iki günde bir iki katına çıkar. Oysa dış gebelikte bu değer beklenen şekilde yükselme göstermez.

Boş gebelikte tedavi şekli rahmin içindeki embriyo içermeyen gebelik kesesi materyallerinin kürtaj ile sonlandırılması iken dış gebelikte tedavi metodu çoğunlukla cerrahi olup karın içi açılarak ya da laparoskopi dediğimiz ameliyatlarla olur.

Yalancı Gebelik;

Yalancı gebelik, yani psikolojik gebelik, gebe olmayan bir kadının gebe olduğuna inanması ve gebelik belirtilerine benzer (bulantı, kusma, karın büyümesi gibi) bulgular yaşaması olarak tanımlanıyor. Tıpta, ‘pseudocyesis’ olarak adlandırılan bu durum, aslında psişik bir bozukluğun fiziksel olarak dışa yansımasıdır. İnsanın beyinsel olarak hamile olduğuna inanmasıyla birlikte, gerçekten de hamileliğin fizyolojik belirtileri ortaya çıkabiliyor.

En sık görülen belirtiler az adet görme, hiç adet görmeme, karında büyüme ve göğüslerdeki değişiklikler. Bazen bu bulgulara bulantı ve kusma da eşlik edebilir. Yine de jinekolojik muayenede rahimde büyüme saptanmaz. Karın, genellikle gergindir ve gaz birikimi vardır. Hastalar tarafından hissedilen ve bebek hareketleri diye algılanan hareketler, aslında bağırsak hareketleri veya karın kaslarının istemsiz kasılmalarıdır. Bebeğin kalp atışları gibi algılanan ise, kendini hamile zanneden kadının heyecanına bağlı tansiyon artışıdır. Beyinde yer alan hipofiz bezinde, iyi huylu tümörlere bağlı prolaktin denen süt hormonunun kanda yükselmesi de göğüslerden süt gelmesine neden olabilir.

Mol Gebelik;

Mol gebeliği, plasentayı rahim zarına bağlayan küçük, parmağa benzeyen çıkmtıların (koryonik villus) sağlıklı gelişmemesinden kaynaklanır. Bunun sonucunda, rahmin içinde bebek yerine anormal bir kitle oluşur. Kitle, döllenmiş yumurtadaki anormal kromozomlardan kaynaklanan plasenta dokusu tümörüdür. Mol gebeliği nispeten daha ender görülür.

Mol gebeliğinin başlıca belirtisi, 12. haftada başlayan kanamadır. Gebeliğin süresi hesaba katılırsa, rahim, çoğu zaman olması gerektiğinden çok daha büyüktür. Şiddetli bulantı ve gebeliğin diğer bilinen sorunları da sık görülür. Mol gebeliği ultrason muayenesiyle teşhis edilir.

Mol gebeliği, D&C işlemiyle rahimden alınarak sona erdirilir. Anestezi verildikten sonra rahim ağzı genişletilir ve rahmin içindekiler vakumla yavaşça alınır. Mol gebeliği dokusu alındıktan sonra doktorunuz, human koryonik gonadotropin (HCG) adı verilen gebelik hormonunun seviyelerini daha bir süre izlemek isteyecektir. Bazen bu tümör kötü huylu bir tümör olabilir ve tümör alındıktan sonra HCG hormonu seviyesi yüksek kalabilir veya artabilir. Bu nedenle, doktorunuz HCG seviyenizi düzenli olarak ölçmek isteyebilir.

Mol gebeliğinin anormal hücreleri kanserli (kötü huylu) hale gelirse, kemoterapi görmeleri gerekecektir. Bu, kanser tedavisinin en büyük başarılarından biridir çünkü uygun bir kemoterapiyle bu kanserler genellikle iyileşebilmektedir. Mol gebeliği geçiren kadınların en az bir yıl yeniden gebe kalmamaları tavsiye edilir. Bir kere mol gebeliği geçirdiyseniz, ileride bir daha geçirme riskiniz daha yüksektir. Bununla birlikte, sonraki gebeliklerin normal olma ihtimali hiç de az değildir.