1870’de İstanbul’da dünyaya gelen yazar, Şair Yahya Sezai Efendi’nin oğludur. Ailesi dönemin ulema sınıfından olup dedesi müftü idi. Yedi yaşında babasını kaybeden yazarı, abisi büyütmüştür.
Eğitimine ilk olarak Soğukçeşme Askerî Rüşdiyesi’nde başlayarak, Galatasaray Sultanisi’nde devam etti. Burada Tevfik Fikret ile tanışarak arkadaşlık kurdu. 1888’de öğrenim hayatını tamamlayarak hariciyede çalışmaya başladı. Öte taraftan da Galatasaray sultanisi’nde öğretmenlik yaptı.
Hayatının ilerleyen kısımlarında Darülfünun ’da Edebiyat Fakültesi Fransız ve Alman Edebiyatları hocalığına başladı. Milli duygulara çok sıkı bağlı olan yazar, 1908 yılında Türk Derneği’nin 1911’de Türk Yurdu Derneği’nin kurucu üyesi oldu ve buralarda görev yaptı.
1926’da Ankara’da Hariciye Müsteşar Vekaletini üstlendi, yine bu yıl içinde bakanlık müsteşarlığı görevinde bulundu. 1927 yılında İstanbul’da karaciğer kanseri rahatsızlığıyla hayata veda etti.
“Ahmet Hikmet Müftüoğlu” Edebiyatımızdaki Yeri
Yazarın edebiyat merakı, lise yıllarında başlar. “Leyla yahut bir mecnunun intikamı” isimli eseri ilk yayımlanan eseridir. Daha sonra Batı Edebiyatından bazı çevirirler yapmıştır. Ancak çevirilerinde Doğu ile Batı kültürünün çok farklı olduğunu görünce bir daha çevir yapmaz.
Müftüoğlu’nun edebi kişiliğini 2 dönmede inceleyebiliriz. Onun edebi hayatında bir Servet-i Fünun dönemi, bir de Milli Edebiyat dönemi vardır. Servet-i Fünun devrinde yazdığı hikaye ve nesirleri Haristan ve Gülistan adlı eserlerde toplar. Ancak mübalağalı ve anlaşılması güç bir dil kullandığı için bu eserleri fazla ilgi görmez.
Müftüoğlu’nun asıl dönemi 2. Meşrutiyetten sonra başlar. Bu dönemde o da diğer yazarlar gibi Milli Edebiyat akımın kapılmıştır. Zaten yazarın en dikkat çekici özelliği yazdığı hikayelerde görülen güçlü milli duygulardır.
Yazarın edebi anlamda çok ciddi başarıları yoktur. İyi niyetlerle giriştiği arı Türkçeciliğinde istenilen başarıyı sağlayamamıştır. Yani yazar dil ve üslup anlamında, çok önde olmasa da milli duyguları yaşmakta ve bunları okuyucularına anlatmakta çok başarılıdır. Özellikle bu anlayışla kalem aldığı çağlayanlar adlı eseri çok meşhurdur.
“Ahmet Hikmet Müftüoğlu” Eserleri
- Çağlayanlar Hikayesi (Yazar bu kitabında Trablus, Balkan, I. Dünya savaşlarında yaşanan olayları anlatmış ve milliyetçilik duygularımızı uyandırmıştır. Eser 18 parçadan ibarettir. Milli edebiyatımız içinde çok önemli bir yere sahiptir)
- Gönül Hanım (Üsteğmen Mehmet Tolun ile Tatar kızı Gönül arasındaki aşk hikayesini anlatan ve milli duyguları kamçılayan bir romandır)
- Haristan ve Gülistan
- Leyla yahut Bir Mecnunun İntikamı
- Bir Tesadüf
- Beliren Simalar
- Bir Safha-i Kalb
- Bir Damla Kan
- Alparslan