Akım bir iletkenden veya elektronik elemandan birim zamanda geçen yük miktarıdır. Akımın oluşabilmesi için, iletken üzerinde bulunan elektronların hareket etmesi gerekir. Elektrik akımının birimi amperdir ve iletken üzerinde herhangi bir bölümden bir Coulomb’luk akımın geçmesi, bir amper akımın geçtiğini gösterir. İletken madde üzerinden geçen akım, maddenin direnci ile ters orantılı; akımın gerilimi ile ise doğru orantılıdır.
Akım Çeşitleri Nelerdir?
Akım, farklı özelliklere sahip olarak 2 farklı şekilde türde bulunur. Bunlar; doğru akım ve alternatif akımdır.
Doğru Akım
Akım kaynağından çıktığında, iletken üzerinde; yönü ve şiddeti değişmeyen akım türüne doğru akım denir. Bu akım, sürekli aynı akım gücünde ve yönünde hareket eder. Akım yönü; yüksek potansiyelden alçak potansiyele doğrudur.
Doğru akım; pil, akü türü kimyasal enerji kaynaklarından ve kinetik enerjiyi, elektrik enerjisine çeviren dinamolardan elde edilir. Alternatif akımı, doğru akıma çeviren redresör ve diyotlar kullanılarak da doğru akım elde edilebilir.
Doğru Akımın Kullanım Alanları
- Haberleşme cihazları,
- Elektrikli ulaşım araçları,
- Elektronik ev eşyalarının büyük bölümü,
- Bazı elektrik motorları,
- Elektro mıknatıslardır.
Alternatif Akım
Akım kaynağından çıktığında, iletken üzerinde; yönü ve şiddeti değişerek hareket eden akım türüne alternatif akım denir. Bu akımda akım yönü pozitif ve negatif yönde değişirken; akım büyüklüğü de zamana göre değişikliğe uğrar.
İki Tür Alternatif Akım Bulunur. Bunlar;
Monofaze Akım
Şehir elektriğinin dağıtım sisteminden iki elektrik hat kablosuyla dağıtılan akım türüdür. Bu akım genellikle evlerde kullanılır ve tek fazlı anlamına gelen monofaze ismiyle anılır.
Trifaze Akım
Trafo gibi dağıtım bölgelerinden 3 faz ve 1 nötr kablo ile dağıtımı yapılan akım türüdür. Fazlar ile nötr kablo arasında 220 Volt, iki faz arasında 380V akım vardır. Kullanımı daha maliyetsiz ve verimli olduğu için; monofaze akıma ihtiyaç duyulmadığında tercih edilir.
Alternatif Akımın Kullanım Alanları
- Elektrik üretilen baraj, termik santral, hidroelektrik santral gibi tesisler,
- Şehirler arası elektrik taşınması gereken bölümler,
- Doğru akım kullanmaya ihtiyaç duyulmayan diğer yerlerdir.