Bağışıklık sistemi, vücudun hastalıklara karşı koruma sağlayan bir savunma sistemi olarak çalışır. İnsanların doğuştan gelen (doğal) bağışıklığı ve edinilmiş (adaptif) bağışıklığı olmak üzere iki ana bileşeni vardır.
Doğal Bağışıklık
Doğal bağışıklık, doğuştan gelen bir savunma mekanizmasıdır ve her bireyde bulunur. Bu sistem, genetik olarak belirlenmiş bir dizi bileşen tarafından sağlanır ve vücudu patojenler (mikroorganizmalar, virüsler, bakteriler vb.) ve diğer zararlı maddelerden korur. Doğal bağışıklık, cilt bariyeri, mukoza zarları, tükürük, gözyaşı, mide asidi gibi fiziksel ve kimyasal bariyerlerle başlar. Ayrıca, doğal öldürücü hücreler, fagositler ve iltihaplanma tepkisi gibi hücresel ve moleküler bileşenleri içerir.
Edinilmiş Bağışıklık
Edinilmiş bağışıklık, yaşam boyu gelişen ve patojenlere spesifik olarak yanıt veren bir savunma mekanizmasıdır. Edinilmiş bağışıklık, bağışıklık hücrelerinin ve antikorların üretimiyle karakterizedir. Bu sistem, patojenlerin tanınmasında ve bağışıklık tepkisinin başlatılmasında önemli rol oynayan lenfositler (B hücreleri ve T hücreleri) gibi hücrelerden oluşur. Edinilmiş bağışıklık, önceki enfeksiyonlar, aşılamalar veya antikor transferi yoluyla kazanılır. Bu süreçte bağışıklık sistemi, antijenleri tanır, hafıza hücreleri oluşturur ve daha sonra aynı patojenle karşılaşıldığında hızlı ve etkili bir bağışıklık tepkisi sağlar.
Bağışıklık sistemi, hücresel ve moleküler bileşenlerin karmaşık bir ağıdır. Bağışıklık hücreleri, lenfositler, makrofajlar, doğal öldürücü hücreler ve dendritik hücreler gibi farklı hücre tiplerinden oluşur. Bu hücreler, antijenleri tanır, bağışıklık tepkisini başlatır ve enfeksiyonlara karşı savaşır.
Bağışıklık sistemi, vücudu enfeksiyonlardan korurken aynı zamanda otoimmün hastalıklara (kendi vücut dokularına karşı saldırma) ve aşırı duyarlılık tepkilerine karşı dengeyi korumak için düzenleme yapar.
Bağışıklık sistemi, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, dengeli beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, yeterli uyku almak, stresten kaçınmak ve hijyen kurallarına uymak gibi faktörlerle güçlendirilebilir. Aşılar ve bağışıklık sistemi destekleyici tedaviler de bağışıklık sistemini güçlendirmede etkili olabilir.