İşte yeni doğmuş bebekte, doktor tedavisi gerektiren, “alarm sinyalleri “nin bir dökümü:
Aşırı Hareket
Bebek yerinde duramıyor, inler gibi aralıksız ağlıyorsa, uykusuzluğuna ve tüm yorgunluğuna rağmen, kendini oradan oraya atıyorsa, gerçekten önemli bir rahatsızlığı olduğunu düşünmek gerekir, özellikle, çırpınma biçimine dikkat edin. Her zamankinden örneğin, acıktığındakinden farklıysa, zaman kaybetmeden bir uzmana başvurun.
Derin uyuşukluk
Bebek her zamanki gibi güçlüyse ya da hiç ağlamıyorsa, ama rengi soluksa, sütü istemiyorsa, gevşek bir halde, öylece serili yatıyorsa, sürekli uyuyorsa, çok ciddi bir sorun söz konusu olabilir.
İnilti
Dikkat edin, gerçek bir ağlama değil, iniltiden söz ediyorum. Bebek ağlıyor ve avazı çıktığı kadar bağırıyorsa, genellikle ciddi bir sorun söz konusu olmaz. Ama hafif hafif inliyor, derinden ve acıklı sesler çıkarıyorsa, bu ciddi bir uyarı yerine geçebilir.
Ayağını bükülü tutması
Ayağını içeri, dışarı, yukarı ya da aşağı doğru bükülü tutuyorsa, bir uzmanın denetimi kesinlikle şarttır. Belki ayağı, gerçekte normal durumdadır. Ama ayağın çarpık veya başka kusurları olması da olasıdır, unutmayın, ne kadar erken önlem alınırsa, sorunun çözümü o kadar çabuk ve kolay olur.
Kalça omuz ve diz anormalliği
Bir bacağını sürekli bükülü tutuyor, bir omuzu hareketsiz, kolu da gövdesine yapışık duruyorsa ya da bir dizi bükülüyse, gözünüzü dört açın. Bunların yanında, ilgili eklemde bir kızartı ya da şişlik varsa, hemen bir uzmana başvurun.
Çırpınma
Çırpınma ile bebeğin normal, canlı, hareketli kıpırtıları arasında büyük fark vardır. Bütün vücudu sarsılıyor, birbirini izleyen küçük silkinişlerin arasında bir süre hareketsiz duruyor, ağzından köpük geliyor, dudakları morarıyorsa, sakın zaman kaybetmeyin.
Felç
Yeni doğmuş bebek bir kolunu yada bir bacağını oynatamıyorsa, akla gelen ilk şey sinir sistemindeki bir zedelenmedir. Bu tür felçler çoğu kez, doğum sırasındaki sarsıntıdan ileri gelir ve kendiliğinden geçer. Ancak, yine de gerekil önlemleri alınıp, iyileşmenin hızlandırılması için doktorun duruma el koyması şart.
Ateş
Yeni doğmuş bebeklerde, sık sık görülen bir durumdur ateş. En yaygın nedeni, sanıldığı gibi, enfeksiyon değil, çoğu kez vücudun büyük miktarda su kaybetmesi ya da fazla sıcak tutulmasıdır. Hafif bir ishal, ağır giysiler, fazladan bir battaniye, hatta yüklü bir beslenme, bebeğin vücut ısısında artışa neden olabilir. Termometre ile ateşini ölçün. Rektal ateş, 37.6-37.7’yi geçiyorsa, bir değişimle karşı karşıyasınız. 38’in üzerindeyse, bebeğiniz ateşlendi demektir. Nedeni önemsiz olabilir, ama ne olursa olsun, doktor denetiminde fayda vardır.
Sarılık
Bebeğin cildi ve gözünün akı sarı bir renk alır. RH hastalığıyla ilgili olarak gördüğümüz gibi, yeni doğmuş bebekte sarılık olasılığı son derece ciddi ve kuvvetlidir. Sarılık özellikle,
- Doğumdan hemen sonra ortaya çıkarsa,
- Başka belirtileri (uyuşukluk, iştahsızlık) bir arada görülürse,
- çok kuvvetli olursa,
- Üç veya dört günden uzun sürerse,
- Anne-baba ayrı kan grubundaysa, (baba RH pozitif, anne RH negatif) doktor müdahalesi gerektirir.
Vücudun belli bir yöresinde derinin kızarıp şişmesi: Bu belirtiler genellikle bir uyarı işareti olduğundan zaman kaybetmeden, bir uzmana başvurmak gerekir. Bu tür değişimlere çoğu kez, göbek çevresinde (omfalit, yani göbek iltihabı), memelerin çevresinde (mastit, meme iltihabı), omuz, kalça ve diz eklemlerinde (epifisit) rastlanır.
Fıtık
Özellikle kasıktaki herhangi şüpheli bir şiş doktor denetimi gerektirir.
Boynun bir yanında şiş
Yeni doğmuş bebeklerde bazen boyun kaslarından birinde hafif bir kanama görülür. Bu durumda boynunu yokladığınızda, elinize küçük, sert bir yumru gelir. Yaşamın ilk günlerinde buna karşı bir müdahalede bulunmak uygun değildir. Ama sonradan uygulanacak tedavide sağlıklı bir karar verebilmek için, doktorun durumu bilmesinde fayda vardır.
Gözlerden gelen salgı
Yeni doğmuş bebeklerin gözlerinde hafif yoğun, sarımsı bir salgı görünür. Oldukça sık rastlanan bir durumdur. Çoğu kez, göz kapaklarının iç kısmını ve göz akını örten ince zarda (konjunktivit) kızartı, şişliklerle kendini gösterir. Korkulacak bir durum olmamakla birlikte, hemen tedavi gerektirir. Aksi halde enfeksiyon, kalıcı bir hastalığa neden olabilir.
Burun ve kulak akması
Yoğun, sarımsı ve iltihaplı bir salgı söz konusuysa, doktora haber vermek iyi olur. İhmal edilmiş rahatsızlıklar hiç de hoş olmayan sonuçlara yol açabileceğinden, yeni doğmuş bebek için tehlike oluşturur.
Pamukçuk
Bebeğin ağzında beliren beyaz mantarlar, dilini, yanaklarını, diş etlerini ve tüm damağı kaplar. İhmal etmemek gerekir. Fazla yayılırsa, bebeğin beslenmesini engelleyerek, gerçekten acı verir.
Kusma
Bebek sık sık kusuyor ve bunun yanında, başka rahatsızlık belirtileri de gösteriyorsa, mutlaka doktora haber vermek gerekir. Doktor gelene kadar, bebeğe kesinlikle süt vermeyin. Yalnızca kaynamış su İçirin.
Kanlı kusmuk
Bebek kusarken, bazan küçük kan lekeleri de görülebilir. Bu ağız mukozasındaki küçük bir yaradan ileri gelebildiği gibi bebek meme emiyorsa, nedeni annenin meme başındaki’ bir çâtıâk olabilir. Ama gelen kan miktarı, fazlaysa ve kusmukla birlikte çıkıyorsa, boğazda bir kanama olasılığı gündeme gelir. Bu durumda, zaman kaybetmeden doktora haber vermek, faydadan da öte, zorunluluktur.
İshal
Yeni doğmuş bebekte ishal, daima ciddi bir durumdur. Bebeğiniz sık sık ishal oluyorsa, ya da yarı sıvı veya bütünüyle sıvı, yeşilimsi köpüklü dışkı çıkarıyorsa, hiç durmayın, hemen doktora koşun.
Dışkıda kan
Bebeğin dışkısından kan da gelebilir. Gelen kan, parlak kırmızı ise ve birkaç liften ibaretse, tasalanmaya gerek yok. Ama çoksa ve özellikle rengi siyaha bakıyorsa, barsaklarda bir kanama söz konusu olabilir.
Öksürük
Hafif, şiddetli, sık, seyrek, kuru ya da balgamlı, nasıl olursa olsun, yeni doğmuş bebekte öksürük hemen doktora bildirilmesi gereken bir belirtidir.
Solunum güçlüğü
Bebekte solunum düzensizliğinin bir dereceye kadar normal olduğunu gördük. Ama yalnızca, düzensizlik değil, gerçekten güçlük söz konusuysa, iş değişir. Bebek belki soğuk aldığı için kötü soluyordur. Ama güçlüğün kökeni bronşlar veya akciğerlerde de olabilir. Bebek hem öksürüyor, hem de solunum güçlüğü çekiyorsa, solurken burun dış duvarlarını oynatıyor, burun deliklerini açıp kapıyorsa, ağzın etrafında hafif mavimsi bir renk dikkati çekiyorsa, o zaman ivedilikle doktor müdahalesi gerekir.
Solunum güçlüğünün hafifini ağırından kolayca ayırt edemeyeceğinize göre, boşuna bekleyip zaman kaybetmeseniz daha iyi olur.