Bebeklerin uyku ve uyanıklılık süreleri bebekten bebeğe farklılık gösterir. Ancak bütün bebeklerde uyku gereksinimi yaş ilerledikçe azalır. Sağlıklı bebekler için uykunun önemi büyüktür, bu sebeple anne babaların bebeklerinin uykusu ile ilgili bilgi sahibi olmaları gerekir. Bebeğinizin doğumundan itibaren uykusu ile ilgili bilmeniz gereken hususlar şunlardır.
Bebeklerde Uyku Düzeni Nasıl Olmalı?
- Bebekler doğumdan sonraki ilk saatlerde uyanıktırlar.
- Doğumdan birkaç sonra gün sürekli uyurlar.
- Bu günlerde gün içinde sadece bir kaç saat uyanık kalırlar.
- Bebeğin ilk bir ay uyku düzeninden söz etmek mümkün olmaz. Bu günkü uyku süresi diğerine benzemez, büyük farklılık gösterir. Bu sebeple sizde bebeğinizle birlikte dinlenmeye gayret etmelisiniz.
- Anne sütünün de artması için gece emzirmeye özen gösteriniz.
Bebeklerde Uyku Düzeni Nasıl Sağlanır?
Bebekler uyku sırasında gece boyunca sık sık gözlerini açarlar, ellerini kollarını hareket ettirirler. Hızlı veya yavaş nefes alıp verebilirler. Bebeğin bu hareketleri normaldir. Sık sık bebeğinizin yanına gitmenize gerek yok. Bu sırada çıkaracağınız gürültü bebeği uyandırabilir. Bebeğinizi her gece aynı saatlerde uyutmaya özen gösterin.
Bebeğinizi uyutmadan önce bebeğinizle bir süre loş ve sakin bir ortamda ilgileniniz. Bu onu rahatlatacaktır. Kulağına hafifçe ninni fısıldayabilirsiniz. Uyku öncesinde yapılan ılık bir banyo ve bebek masajı bebeğinizi rahatlatacak ve daha çabuk uyumasını sağlayacaktır.
Bebeğinizin terk edilmişlik duygusuna kapılmaması için onu bir oyuncakla veya battaniye ile yatırabilirsiniz. Bebeğinizi sürekli kendi yatağında yatırınız. Çünkü bebekler zamanla kendi yataklarını tanırlar. Bebek yatağını tanıdık bir gece ortamı olarak kabul eder.
Uyku sırasında ışığı açmamaya özen gösteriniz. Alt bezini değiştirmek veya beslemek gerekiyorsa, bunu ışığı açmadan loş bir ortamda yapınız.
Bebeğiniz gece ağlıyorsa bu beslenme ihtiyacını gösterdiği gibi korkuya bağlı bir ağlama olabilir. Bu sebeple ağlayan bebeğinizi kucağınıza alıp, bir süre ilgilenmelisiniz. Fiziksel temas ile güven vermeniz, kulağına hoş sözler fısıldamanız onu rahatlatacak ve tekrar uykuya dalmasını sağlayacaktır.
Bebek eğer gaz sancıları çekiyorsa bu uykusunu olumsuz etkileyecektir. Gece boyu gaz sancıları nedeniyle ağlamaları dinmeyebilir. Bu sebeple bebek uykuya dalamaz veya kısa süre uyur ve tekrar uyanır. Bu durumda gazını çıkarmalı ve hafifletici önlemleri önceden almalısınız. Ve sabırla bebeğinizin bu dönemi atlatmasını beklemelisiniz.
Bebekler İçin Doğru Uyku Programı
Dünya’da her bireyin farklı parmak izleri olduğu gibi her bebeğin davranışları da birbirinden farklıdır ve bu farklılıklar kolaylıkla dışarıdan görülebilir. Bazı bebekler dünyaya geldiği andan itibaren düzenli bir sabah akşam uyku düzenine sahip olsalar da bazıları gece uykularına alışmakta birazcık zorluk yaşayabilirler. Bunun temel sebebi anne karnındayken bebeklerin sabah ve akşam dilimlerini ayırt edememesidir. Ancak bebekler dünyaya geldikten sonra bu ritme ayak uydurmaya çalışırlar.
Bebeklerde Uyku Düzeni
Bebeklerin doğru uyku programı ile ilgili önemli bir hususta aralıksız uyku düzenidir. Genellikle hiçbir bebek aralıksız uzun süre uyumazlar ve iki üç saatte bir uyanırlar. Bebeklerin kaç aylık olduktan sonra düzenli bir şekilde kesintisiz uyku moduna geçtikleri günümüzde hala netlik kazanmamış bir konudur. Fakat yapılan kimi araştırmalar neticesinde altı ve yedi aylık bebeklerin %40ına yakınının düzenli aralıksız uykuya geçtiği gözlemlenmiştir.
Bu rakam bir yaşını doldurmuş bebekler arasında ise %50 lere kadar çıkmaktadır. Fakat her konuda olduğu gibi bu konuda da genelleme yapılamaz, örneğin rahatsızlığı veya bir şeylerden şikayetçi olan bebeklerde kaç yaşında olursa olsun aralıklarla uyku şekli gözükebilir.
Bebekleri kolay ve rahat bir şekilde uyutabilmek için kendiniz, ona uyku saatinin geldiğini belli edecek çeşitli göstergeler üretebilirsiniz. Mesela bebeğinizi akşamları yatırmadan önce yıkayıp kremledikten sonra onu ninniler eşliğinde uyutmaya çalışmak belli bir süre sonra bebeğin aklında her bu işlemi yaptığınız zaman uyuması gerektiği düşüncesini meydana getirecektir ve bu sayede bebeğiniz bu ritüellere alıştığında işiniz çok daha rahat ve kolay olacaktır.
Bebeklerin uyku düzenini etkileyecek önemli bir noktada yastık kullanımıdır. Bebeğiniz üç aylık olana kadar kesinlikle herhangi bir yastık veya yumuşak bir nesne kullanmayın. Üç aylık dönemini geçtikten sonra ise yavaş yavaş ufak yastıklar kullanmaya başlayarak onu alıştırabilirsiniz. Bebeğiniz uyku pozisyonunda yan bir şekilde olmasına dikkat edin. Özellikle yemek yedirdikten sonra uyutacaksanız mutlaka yan şekilde uyutun.
Bebeklerde Uykunun Büyümeye Etkileri Nelerdir?
Çocukların büyümesi için beslenme elbette çok önemlidir. Bununla birlikte iyi bir uyku, enerji depolamadan tutun da çocukların beyin hücrelerinin gelişmesine kadar pek çok konuda etkilidir. İyi bir uyku sayesinde fiziksel büyüme, kan dolaşımı, organlar, kaslar ve kemikler gibi vücudun pek çok farklı yerini etkileyen değişik hormonlar salgılanır. Büyüme hormonu gün boyunca salgılanır. Ancak özellikle çocuklar için en etkili olarak salgılandığı zaman derin uykuya daldıklarından kısa bir süre sonra gerçekleşir.
2-3 yaşındaki çocuklar gün boyunca yaklaşık olarak 12-14 saat uykuya ihtiyaç duyar. Genellikle bu rakam 12 saatlik gece uykusu ve gün içinde 1-2 saatlik gündüz uykusunun birleşimidir. 4 yaşındaki çocuklar genellikle 11 saatlik gece uykusu gün içinde de 1-2 saatlik uyku ile 11-13 saatlik uyku ihtiyacındadır.
Uyku ihtiyacı çocuktan çocuğa farklılık göstermektedir. Bazı çocuklar daha fazla uykuya ihtiyaç duyarken diğerleri daha az uyku ile yetinebilmektedir. İhtiyacı olan uykusunu alamayan çocuklarda hormon seviyesinin vücudu etkilediği görülmektedir. Bu durumdan açlık hissini etkileyen hormonlar etkilenebilir. Bu da çocukların gereğinden fazla yemesine neden olabilir. Gece uykusunun eksik kalmasının bir diğer olumsuz etkisi de gün boyunca konsantrasyon eksikliği, davranış bozukluğu ve okuldaki performansın olumsuz etkilenmesi olarak gösterilebilir.
Çocukların bir çoğu ebeveynlerin sandığından daha fazla uykuya ihtiyaç duyabilir. Eksik uyku olmasının en büyük kanıtlarından biri de çocukların sık sık araba koltuğunda uykuya dalması ve uyandırmakta güçlük çekilmesi olarak gösterilebilir. Uyku saati yaklaştıkça hiperaktif davranışlar gösteriyorsa ya da aşırı yorgun oluyorsa bu da uyku düzeninde bir eksiklik olduğunun göstergesi olarak gösterilebilir.
Çocuğunuzun gelişimine destek olmak için yeterli uykuyu alabilmesi için bir düzen oluşturabilirsiniz. Odasının uyuması için gerekli koşullara sahip olduğundan emin olmanızda yarar var. Sessiz ve karanlık olması uykuya dalmasını kolaylaştıracaktır. Uyku saati yaklaştıkça çocuğunuzu aşırı uyaracak etkinliklerden kaçınmalısınız. Sakinleştirici bir banyo ile uykuya hazırlayabilirsiniz.
Her zaman çocuğunuzun uyku düzenini devam ettiremeyebilirsiniz. Hafta sonunda, tatillerde bazı değişiklikler olabilir. Bir kaç kere aksaması bir sorun teşkil etmez ancak uzun vadede düzenin değişmesini istemezseniz sadece bu günlerin istisna olarak kalmasına önem vermelisiniz.