Vücudumuzda üretilen, dokular ve hücreler için zararlı ve gereksiz maddelerin; çeşitli boşaltım şekilleriyle dışarıya atılmasıdır. Vücutta bulunan gereksiz maddelerin dışarıya atılması, vücut içi madde dengesini sağlar. Madde dengesi sağlanmadığında ise vücutta çeşitli sorunlar meydana gelir.
Böbrekler ana boşaltım organlarıdır. Bunun yanında bağırsak, deri, akciğer yapıları çeşitli boşaltım çeşitlerini gerçekleştirmeyi sağlar. Bu yapılar ile çeşitli yapılarda boşaltım ürünleri vücut dışına atılır.
Boşaltım Maddeleri
Boşaltım sonucunda vücuttan atılan temel maddeler; su, karbondioksit, amonyak, üre ve ürik asittir.
Su
Hücreler içinde, yağ ve proteinin parçalanması sonucu ortaya çıkar. Sindirim yoluyla da vücuda su alınır. Vücudun su oranı yükseldiğinde deri, akciğer, böbrek ve ter bezleri yardımıyla dışarı atılır. Bu olay deri ve ter bezlerinde ter, böbrekte idrar oluşumuyla; akciğerde ise solunan havanın nemlendirilmesi ile gerçekleşir.
Karbondioksit
Hücre içinde gerçekleşen yaşamsal faaliyetler sonucu karbondioksit sentezlenir. Bu karbondioksit kan yoluyla akciğerlere iletilir. Akciğerler içerisinde bulunan havaya karışan karbondioksit, solunum ile dışarı atılır.
Amonyak
Canlı organizmalar için çok zehirli bir maddedir. Bu nedenle vücutta bol su ile seyreltilerek dışarı atılır. Su canlılarında, kara canlılarına göre çok fazla üretilir. Vücutta idrar içerisinde dışarı atılır.
Üre
Protein yapılı, zehirli bir maddedir. Bu nedenle protein yapılı besinler fazla tüketildiğinde, vücudun ürettiği üre miktarı artar. Amonyağın daha az zehirli hala getirilmiş ürünüdür. Bu madde böbrekler tarafından süzülerek, idrar içerisinde dışarı atılır. Vücutta üre süzme işlemi durduğunda ise yaşam sona erer.
Ürik Asit
Amonyak yapılı, zehirsiz bir maddedir. Kristalimsi bir yapıya sahiptir ve suda çözünmez. Kuş, böcek gibi yapılarında fazla su bulundurmayan canlılarda, atılırken su gerektirmediği için bu forma dönüşür. Bu sayede canlı organizmalar su kaybetmemiş olur. İdrar yoluyla vücut dışına atılır.