Ahmet Hikmet Müftüoğlu, 1870-1927 yılları arasında yaşamış diplomat kimliği ile de tanınan yazarımızdır. Az sayıda ama nitelikli eserler bırakmıştır. Hayatının bir döneminde Servet-i Fünun topluluğu içinde yazarlığını sürdürmüş, 1908’ den sonra ise Türkçülük çevresinde sanatını icra etmiştir.
Çağlayanlar Hikaye Kitabı Hakkında
Ahmet Hikmet Müftüoğlu’ nun 1922 yılında yayımlanmış hikaye kitabı çağlayanlar aynı zamanda yazarın Servet-i Fünun ile Türkçülük arasındaki geçiş dönemini yansıtır. Çağlayanlar adlı hikaye kitabının bizzat yazılış gayesi Türk adını yaşatan destanlardan, Türk’ ün savaşlarda ortaya koydukları kahramanlık hikayelerinden bahsetmektedir.
Kitabın Özeti
Çağlayanlar, konularını Türk tarihinden ve Türk’ ün kahramanlık hikayelerinden alan bir eserdir. Kitapta onyedi hikaye bulunmaktadır. Yarayı Kanatan hikayesi, konusunu doğu ve batı kültürü farklılığından alır. Doğu kültüründe bocalayan bir gencin Batı kültürü karşısındaki tutumu irdelenir. Savaşın asker yakınları cephesinden görünümünü ortaya koyan Padişahım Alınız Menekşelerimi Veriniz Gülümü ve yurtdışında iken İstanbul’ un işgali haberini alıp, büyük bir duygu seline kapılarak Çanakkale’ de savaşmaya giden Hüseyin Arif’ in konu edinildiği Sümbül kokusu savaşa hümanist pencerelerden yaklaşan öykülerdir.
Turhan Nasıl çıldırdı isimli hikaye, Paris’ te eğitim görmüş Turhan’ ın düşünce dünyasında yaşadığı karışıklığın onu nasıl bunalıma sürüklediği anlatılırken, Yatağan hikayesi kişiler arası ilişkiler yolu ile vatana ihanet gibi kitlesel bir sorunu ele almaktadır.
Çağlayanlar’ da Türk tarihinde önemli bir rol oynayan Orta Asya göçleri coşkulu bir anlatımla Altın Ordu hikayesinde konu edinilmiştir. Yazar, Türk insanının vasıflarına yönelik görüşlerini Üzümcü’ de dile getirirken; Ayşe Kız’la Vato öyküsünde temelde Türk sanatının inceliği ve güzelliğini anlatır.
Çağlayanlar’ ın Rahat Döşeği adlı hikayesi o dönemde İstanbul’ un fethi karşısında halkın yaşadığı üzüntü ve korkuyu gerçekçi üslupla dile getirirken, yazarın insan ruhuna yönelik duyarlı duruşunu da ortaya koyar. Gözyaşı Çeşmesi adlı öykü de benzer şekilde vatanın içine düştüğü durum karşısında yanık yürekleri konu edinir. Ayrıca Müftüoğlu, Yakarış hikayesinde Türk milleti adına Allah yalvarırken, o dönemde vatan ve millet sevgisine, vatanın kurtuluşuna yönelik yoğun duygularını aktarır.
Bunun dışında kalan kimi öyküler, İstanbul’ un güzelliklerini konu edinirken, kimleri İstanbul’ da aşkı anlatır