Doğal Doğum Kontrolü
Etkili ve doğal aile planlaması, her ay en az 10 gün boyunca -yumurtlamadan yaklaşık bir hafta önce ve yumurtalama sonrası birkaç gün boyunca cinsel ilişkiye girmemeye dayanır. Bu doğum kontrol yöntemi, kadının adet döngüsü süresince yumurtlama belirtilerine özenle dikkat edilmesini gerektirir. Ayrıca, riskli günlerde ilişkiye girmeme prensibine sahip olmayı gerektirir.
Her ay, yumurtlama döneminde, yumurtalıktan bir yumurta salınır. Yumurta, daha sonra, fallop tüpler yoluyla, döllenmenin gerçekleştiği rahime ulaşır. Döllenmemiş bir yumurta, 12 ila 24 saat yaşayabilir, döllenme gerçekleşmediği takdirde, adet dönemi içerisinde düşer. Sperm, fallop tüplerin içerisinde 1 hafta yaşayabilir.
Peki, yumurtalamanın ne zaman olacağını nasıl tahmin edeceksiniz?
Bunun için birkaç yöntem vardır. Servikal mukus (rahim ağzında bulunan akıntı) yönteminde, (rahim ağzında tutulan) vajinal akıntının yoğunluk çizelgesini tutarsınız. Yumurtlama dönemini kapsayan günler, akıntı kıvamının yoğunluğuna göre belirlenir.
Üremeye en müsait olan dönemde, akıntı, çiğ yumurta akına benzer bir biçimde, kaygan, berrak ve esnektir. Yumurtlama sonrası güvenli dönemde, akıntı bulanık ve yoğundur. Bazı kadınlar, değerlendirme yapabilecek kadar akıntıları olmadığından, bu yöntemi güvenli bir biçimde kullanamazlar.
Vücut ısısı yönteminde, kadın, her gün (yataktan kalkmadan önce) özel, çok hassas bir ısıölçer ile ateşini ölçer ve her güne ait dereceyi aylık bir çizelgeye yazar. Yumurtlama döneminde, vücut ısısı hafif artar ve bu günlerde ilişkiden kaçınırsınız.
Özellikle de adetleriniz düzenliyse, önceki yumurtlama dönemlerine bakarak, bir sonraki yumurtalama döneminin ne zamana denk geleceğini hesaplayabilirsiniz ve yumurtalama olmasını beklediğiniz günden önceki birkaç gün (ideal olanı 1 haftadır) boyunca ve vücut ısısı yumurtlamanın gerçekleştiğine işaret ettikten sonraki 72 saat boyunca, korunmasız ilişkiden kaçınabilirsiniz.
Doğal doğum kontrol yöntemleri, en düşük güvenilirliğe sahip olanlardır, çünkü etkili olabilmeleri için, her iki partnerin de çok dikkatli olmasını ve adet döngülerinin çok düzenli olmasını gerektirir. Eğer bu yöntemlerle ilgileniyorsanız, yöntemler üzerine eğitim veren sınıflar hakkında bilgi almak için, doktorunuza başvurun.
Diğer Korunma Yöntemi – Spiral
Rahim içi araç (spiral), plastikten yapılan ve doktorunuzun rahminizin içine yerleştirdiği T şeklinde bir araçtır. İki tür RIA vardır. Biri, vücuda azar azar kadınlık hormonu progesteron salgılar; diğeriyse bakırla kaplıdır.
Progesteron içeren RİA’nın her yıl değiştirilmesi gerekir. Rahim ağzında bulunan akıntının kıvamını yoğunlaştırarak, spermin rahime ulaşmasını engeller. Ayrıca, rahime ve fallop tüplere ulaşmaya çalışan spermleri öldürür ve döl yatağı zarında değişimlere yol açarak, döllenmiş yumurtanın yerleşmesini engeller.
Bakırla kaplı bir RİA, 10 yıla kadar yerleştirildiği yerde kalabilir. Döllenmiş yumurtanın döl yatağı zarına yerleşmesini engeller.
Bu aracı yerleştirmek için, doktorunuz öncelikle rahim ağzınızı genişletir. Aracı yerleştirmeye bağlı nadir görülen sorunlar, rahim duvarının zedelenmesi ve enfeksiyona yol açan bakterilerin rahime girmesidir.
Yerleştirildikten sonra, RİA’nın vajinadan aşağı doğru sarkan iplerini aylık olarak kontrol edin. Kontrolünüz sırasında eğer ipler elinize gelmezse, doktorunuzu arayın. RİA, adet dönemlerinde meydana gelen ufak büzülmelerden dolayı rahimden kurtulmuş olabilir. Yalnızca 2,5 cm uzunluğunda ve 1,25 cm eninde olduğu için, yerinden çıktıysa, tuvalete düşebilir.
RİA’ya ilişkin en sık görülen yan etki, daha uzun, daha ağır adet dönemleri, adet dönemleri arası kanamalar, ve adet ağrısıdır. Bir RİA kullanmak, pelvik enfeksiyon (rahim iltihabı) ve buna bağlı olarak da, gelecekte hamile kalamama riskinizi artırabilir.