Normal doğum sonrası kanama 500 ml‘den fazla olursa postpartum kanama olarak tanımlanır ve zamanında müdahale edilmezse şok, hatta ölümle sonuçlanır. Sezaryen sonrası kanama aynı şekilde 1000 ml’den fazla olursa ciddidir ve aynı sonuçları doğurabilir.
Kan kaybı genellikle doğumun hemen ardından görülse de ilk 24 saatte de meydana gelebilir. Gecikmiş doğum sonrası kanama ise nadir görülür.24 saatten sonra, hatta günler sonra tespit edilebilir. Bu durum rahmin toparlanmasında gecikme yada plasental parçaların içerde kalmasıyla görülmektedir.
Doğumdan Sonra Kanamaların Sebepleri Nelerdir?
En sık sebebi atonidir. Atonide doğum sonrası rahmin kasılması azalmıştır, rahim yumuşaktır ve bu nedenle kanama meydana gelir. Rahmin aşırı gerilmiş olması, çoğul gebelik, polihidramnios, iri bebek, uzamış doğum eylemi, uzun süre suni sancı verilmesi, çok sayıda doğum, hızlı doğum, anestezide halotan verilmesi gibi sebepler atoni gelişme ihtimalini arttırır.
Doğum sırasında doğum kanalında olan yırtıklar ve travmalar en sık ikinci sebeptir. Özellikle vakum veya forseps uygulaması sonrası sık görülür. Doğum sonrası kanama olduğunda vaginada veya rahim ağzında yırtık var mı araştırılmalıdır. Plasenta parçalarının içeride kalması da kanamaya yol açmaktadır. Özellikle gecikmiş kanamaya yol açar.
Plasenta previa gibi durumlarda doğum sonrası plasentanın rahim ağzının iç kısmına yapıştığı yerdeki damar ağızlarından olan kanama nadir olsa da görülür. Kontrol altına alınması güç olan kanamalara sebep olur. Pıhtılaşma bozuklukları Ablatio plasenta, bazı kan hastalıkları ve preeklampsieklampsi pıhtılaşma bozukluğuna yol açarak kontrolü çok zor olan ciddi kanamalara neden olabilir.
Doğum Sonrası Obstetrik Şok Nedir?
Doğum hastalarında belirgin dışa kanama olmaksızın gelişen hipotansiyon ve genel durumun kötüleşmesidir. Daha çok doğum sonrası kanama ve amniotik sıvı embolisiyle gelişir. Doğum sırasında fark edilmeyen uterus yırtılması (rüptür) veya epizyotomi kesisinin dikişi arkasında gelişen yumuşak doku hematomu da şok tablosuna yol açabilir.
Doğum Sonrası Kanama Tedavisinde Ne Yapılabilir?
Atoninin tedavisinde ilk yapılması gereken kanamayı durdurmak ve kanama ile oluşan vücuttaki sıvı eksikliğini kapatmaktır.Hastaya hemen çift damar yolu açılır ve serum ile rahmin kasılmasını sağlayan oksitosin başlanır. Rahme masaj yapılır. Plasenta parçalarının kalabilme ihtimaline karşı rahmin içi bumm küretaj ile kontrol edilir.
Rahim kasılması normal ise ve kanama devam ediyorsa doğum kanalında olabilecek yırtılmalar araştırılır, var ise dikilir.
Tüm müdahalelere rağmen kanama durdurulamaz ise gereli kan nakilleri yapılarak histerektomi (rahim alınması) ameliyatı planlanır.