Ebeveyn olmak insan yaşamındaki en önemli dönüm noktalarından biridir. Doğacak çocuk ile birlikte anne ve babanın yaşamında yeni bir dönemece girilmektedir. Bu güzel tarafların dışında engelli bir çocuğun dünyaya gelmesiyle birlikte ebeveynleri bekleyen zorlu ve sıkıntılı bir durum da söz konusu olabilmektedir.
“Engellilik” kavramı sadece bu problemi yaşayan kişiyle ilgili olmayıp, başta aile bireylerini, akrabalarını, sosyal çevresini psiko-sosyal ve ekonomik bağlamda etkileyen çok yönlü bir kavramdır. Normal bir çocuğa sahip olmak bile ailede bazı problemlerin baş göstermesine neden olurken, doğacak çocuğun engelli olması aileler için uzun ve zorlu bir yolculuğun başladığı anlamına gelmektedir.
Engelliliğin nedenleri dikkatle incelendiğinde bunların önemli bir bölümünün kaçınılabilir veya önlenebilir nedenler olduğu görülmektedir. Engellilik genelde kaynağına ve sebeplerine göre farklı şekillerde sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırma genelde “Doğum Öncesi Nedenler”, “Doğum Anına Ait Nedenler” ve “Doğum Sonrası Nedenler” şeklinde yapılmaktadır.
Doğum Öncesi Nedenleri Şöyle Sıralayabiliriz
Aile soyunda var olan genetik hastalıklar, ebeveynler arasındaki kan uyuşmazlığı, anne ya da babada görülen kromozomal problemler, annenin erken ya da geç yaşta doğum yapması, özellikle kalıtımsal hastalığı olan akrabalar arasındaki evlilikler, hamilelik sırasında annenin sigara, alkol, uyuşturucu kullanması, annenin, röntgen ışınlarına ve radyasyona maruz kalması, annenin, yetersiz beslenmesi, annenin ateşli ve bulaşıcı hastalık geçirmesi, hamilelik sırasında kaza, yoğun stres, zehirlenme ve travmaya maruz kalma, hamilelik sırasında periyodik sağlık kontrollerinin ihmal edilmesi, annenin sık sık hamile kalması, çok sayıda çocuk dünyaya getirmek, annede yüksek tansiyon, kalp hastalığı, şeker hastalığı gibi hastalıkların bulunması.
Yukarıda sayılan nedenlere bakıldığında belirtilen durumların alınacak tedbirler neticesinde önlenebilir durumlar olduğu ve günümüzdeki Tıbbi gelişmelere bakıldığında doğum öncesi nedenlerin kaçınılmaz durumlar olmadığı görülmektedir. Tıbbi araştırmalara bakıldığında engelliliğe neden olan genetik nedenlerin bile bir kısmı öngörülebilmektedir.
Doğum Anına Ait Nedenlere Bakacak Olursak
Doğumun steril ortamlarda, profesyonel meslek elemanları tarafından gerçekleştirilmemesi, erken doğum olması, bebeğin normal kilo standardı altında bir kiloda doğması, bebeğin doğum esnasında travmaya maruz kalması, bebeğin doğum esnasında oksijensiz kalması gibi hususlardan bahsedebiliriz.
Doğum Sonrası Nedenleri İse Şöyle Sıralayabiliriz
Doğum sonrası bebeklerin yaşadığı ateşli hastalıklar, yeni doğan bebeğin gerekli sağlık tetkiklerinin yapılmaması, bebek aşılarının periyodik takibinin yapılmaması, doğum sarılığı, bebeğin ihtiyacı olan gıdaları almaması, doğum sonrası yaşanan kazalar (ev, iş, trafik kazaları vb.), zehirlenmeler, ebeveynlerin ve sosyal çevrenin çocuk bakımı konusunda yeterli bilgiye sahip olmamaları, bireylerin ihmal ve istismar edilmesi.