Vücudumuzu sistemli çalışan bir makineye benzetmek pek de yanlış olmaz. Vücudun dengeli işleyişi sağlıklı bir yaşamı beraberinde getirirken, sistemde oluşan bazı aksaklıklar sağlık sorunlarını ortaya çıkarır. Kalp damar ilişkisi içinde kanın damarlardaki akış hızını ifade eden “tansiyon” normal değerlerde olabildiği gibi kimi hastalarda yüksek ya da düşük tansiyondan söz etmek mümkündür. Düşük tansiyon sorunu, baş dönmesi ve sersemlikle kendini belli eder ve hastalık ilk sinyallerini bu şekilde vermeye başlar.
Düşük tansiyonunun birçok farklı kaynağı olabilir. Kaynağın doğru belirlenmesi ise tedavi şeklini belirlemek adına ciddi önem taşır. Hamilelikten kaynaklanan düşük tansiyon sorunu olabileceği gibi kalp hastalıklarına bağlı, vücudun susuz kalmasından dolayı, beslenmeden kaynaklı, enfeksiyonlardan kaynaklı da düşük tansiyon sorunu yaşanıyor olabilir.
Tansiyon Nedir?
Tansiyon, atardamarlardaki kan basıncı anlamına gelir. Vücut içinde dolaşan damarların içinde bulunan kanın akabilmesi için belli bir basınca ihtiyacı vardır. Bu basıncı ise kalp sağlar. Öncelikli olarak kalp kasılır, kalbin kasılmasıyla beraber kan damarlara pompalanır, atardamarlardaki esneklik de bu basıncı dengeler ve sistem bu şekilde işlemeye devam eder.
Kalbin kasılmasıyla damar içindeki basınç en yüksek seviyeye çıkar. Bunun adı tıp dilinde “sistolik basınç” tır. Halk arasında ise bu basınca “büyük tansiyon” adı verilir. Kalbin gevşemesi sonucunda pompalanan kan durur. Kalbin bu işi bıraktığı anda damarın esnekliği devreye girerek bu işi üstlenir. Bu sırada oluşan en düşük basınca tıp dilinde “diastolik tansiyon” adı verilirken halk arasına buna “küçük tansiyon” denir.
Normal Tansiyon Değerleri; Normal tansiyon değerleri kişiden kişiye değişiklik gösterir. Kimisi için çok düşük sayılabilecek tansiyon değerlerinde bir başkası çok rahat şekilde günlük hayatının gereksinimlerini yerine getirebilir. Bununla birlikte ortalama değerlerden bahsetmek mümkündür.
- Büyük tansiyon için ortalama değer 120 yani 12
- Küçük tansiyon için ortalama değerler 80 yani 8 olarak kabul edilir.
Tansiyonunuzun 12 / 8’in altında olması problem yaşayacağınız anlamına gelmez. Aslında doktorlar tansiyon değerlerinin ortalamanın altında olmasında sakınca değil aksine fayda görür. Ancak düşük değerler baş dönmesi gibi belirtilere yol açtığında veya normalde daha yüksek seyreden tansiyonunuz düşük çıkmaya başlayıp halsizlik, baş dönmesi, bulantı gibi problemlere yol açtığında, doktora görünmeniz ve önlem almanız gerekebilir.
Düşük Tansiyon Nedir?
Düşük tansiyon genel anlamda sağlık sorunu olarak görülmez. Hatta ileri yaşlarda kalp ve damarlarla ilgili sağlık sorunlarına yakalanma riski bu kişilerde çok düşüktür. Ancak bu bahsettiğimiz durum küçük aralıktaki değerler için geçerlidir. Sistolik tansiyon denen büyük tansiyonun uzun süre 70’in altında olması şok durumlarını ortaya çıkarır ki mutlaka doktor kontrolü gerektirir.
Düşük tansiyon durumunda kişi daha çok yatar ya da oturur pozisyondayken kalkmak isterse beyne pompalanan kan miktarı azaldığı için denge kayıpları ve şuur bulanıklıkları oluşur. Ancak bunlar kısa sürelidir ve hemen geçer.
Düşük Tansiyonun Belirtileri Nelerdir?
Düşük tansiyonun herkes tarafından bilinen en yaygın göstergesi baş dönmesidir. Sadece oturup kalkarken değil durup dururken de yaşanabilen bu durum bazı kişilerde baş dönmesi şeklindeyken bazı kişilerde sersemlik hali şeklindedir.
Tansiyon düşüklüğünün başka bir belirtisi de bayılmalardır. Her düşük tansiyon hastasının yaşamasının şart olmadığı bu durum ileri derecedeki düşük tansiyon hastalarında daha sık görülür.
Nefes alıp vermede sorun yaşayanların düşük tansiyon sorunu olabilir. Bu hastalar çok hızkı nefes alıp aynı hızda nefeslerini verirler. Sanki koşmuş ya da hızlı hızlı merdiven çıkmış gibi nefes alışları vardır.
Düşük tansiyon hastalarının yaşadığı sıkıntılardan biri mide bulantısıdır. Baş dönmesi şartlı refleksle mide bulantısını da beraberinde getirir.
Görme sorunlarının oluşması, dengesiz olan tansiyonun başka bir belirtisidir. Çünkü bu olumsuzluk, gözün ritmini de etkiler. Düşük tansiyon hastaları net göremez, özellikle gözlerini kısarak baksalar bile görüntü bulanıktır.
Bu hastaların yaygın olarak şikayet ettikleri bir durum halsizlik ve yorgunluktur. İş yapmaya güçleri olmaz. Hatta hepsinden duymaya alışık olduğumuz cümle: “Kolumu kaldırmaya gücüm yok.” cümlesidir.
Düşük Tansiyon Neden Olur?
Beslenme
Düşük tansiyonun öne çıkan nedenleri arasında yeterli ve dengeli beslenememe gelir. Sağlıklı yaşamın sürekliliği için ilk şart yeterli beslenmeden geçer. Bunu takip eden ikinci önemli madde ise dengeli ve doğru beslenmedir. Gün içinde vücudun ihtiyaç duyduğu kalorinin alınmaması uzun vadede tansiyon düşüklüğü sorununu ortaya çıkarır. Diyet dönemlerinde özellikle şok diyetler uygulanıyorsa baş dönmelerinin oluşması bir anlamda buna bağlıdır.
Beslenmede özellikle B12 Vitamininin eksikliği düşük tansiyona neden olur. B12 Vitamininin en çok bulunduğu et ürünleri, süt gibi besin maddeleri gün içinde yeterli miktarda mutlaka tüketilmelidir. Diyet yapılıyor olsa bile bu ayrıntı ciddi durumların oluşmasını engellediğinden dolayı atlanmamalıdır.
Uyarı: Sağlıklı kilo verme aç kalma değil düzenli kalori alımının dengeye oturtulmasıdır. Bu nedenle ezberden uygulanan bir diyet programı takip etmek yerine sağlık kontrolünden geçtikten sonra bir diyetisyenden yardım almak en doğrusudur.
Kalp Hastalıkları
Kalbin kapakçıklarının iyi şekilde çalışmasına engel olan kalp hastalıkları düşük tansiyon sorununu ortaya çıkarır. Kalp hastalarının tansiyon sorunu yaşamaları da bu yüzdendir.
Hamilelik
Hamilelikte sık yaşanan tansiyon düşüklükleri farklı nedenlere dayanır. Müdahalenin netleşmesi için kaynağının iyi belirlenmesi gerekir. Hamileliğin özellikle ilk dönemlerinde anne adayının çok fazla bulantı ve kusma sorunlarıyla uğraşma beslenmesine engel olur. Yetersiz beslenme ise beraberinde tansiyon düşüklüğü yaratır. Anne adayının örneğin yaz aylarında fazla terleyerek sıvı kaybetmesi düşük tansiyona neden olabilir.
Hamilelikte yatış pozisyonu çok önemlidir. Dördüncü aydan sonra bebeğin büyümesiyle beraber bu sorun doğar. Sağa doğru yatıldığında rahim büyük damarlar üzerinde fazla baskı oluşturur. Bu durum ise tansiyon düşüklüğü yaratır. Hamilelikteki yaşanan fazla kanamalar da tansiyon değerlerinin düşmesine neden olur.
Susuzluk
Vücudun ihtiyacı olan su seviyesinin dengede tutmak sağlıklı kalmak açısından son derece önemlidir. Dengelerin değiştiği anda vücutta sorunlar kendini göstermeye başlar. Bahsettiğimiz sorunlardan biri tansiyon değerlerinin düşmesidir.
Bazı Hastalıklar
Sağlığı tehdit eden şiddetli enfeksiyon halleri hastanın aynı zamanda tansiyonunun düşmesine neden olur. Hastalıkla ilişkili olan bu durum enfeksiyon durumunun ortadan kalkmasıyla kendiliğinden geçer. Diyabet gibi vücutta hormon üretimini engelleyen ya da Parkinson gibi nörolojik rahatsızlıklar da tansiyon düşüklüğüne neden olabilir. Antidepresan benzeri kullanılan bazı ilaçların yan etkileri arasında da tansiyon düşüklüğü olabilir.
Düşük Tansiyona Ne İyi Gelir?
Tansiyonla ilgili sorunlarda ilk olarak mutlaka bir doktor görüşü almak önemlidir. Altta yatabilecek hastalıklar elendikten sonra bazı doğal çözümler düşük tansiyon sorunu için önerilebilir. Emin olmadığınız hallerde bitkisel veya doğal çözümleri doktorunuza danışmayı ihmal etmeyin.
Tuz
Düşük tansiyonun en basit ilacı olarak bilinen tuz, tansiyon değerlerini dengede tutmak için oldukça etkilidir. Bunun nedeni sodyum kaynağıdır. Sodyum kaynaklı tuz tüketimi kısa vadede tansiyon değerlerini normale çevirir. Ancak her bünye için fayda sağlamayabilir. Özellikle yaşlılarda sodyum pek tavsiye edilmez. Bu nedenle sağlığınızla ilgili bir uygulama denemeden önce mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.
Su
Tansiyonu dengede tutmanın ilk şartı vücudun ihtiyacı olan bol suyla yaşamsal dengeleri sağlayabilmektir. Düzenli su tüketimi düşük tansiyon sorunu yaşayanları rahatlatır. Günde en az 8 bardak su içmek yaşamsal faaliyetlerin düzgün işlemesi için önemlidir.
Doğru Kıyafet Seçimi
Çok dar kıyafetler, varise neden olan sağlıksız giyim tarzından uzak durmak tansiyon değerlerinin dengede tutulması için yardımcı olabilir.
Kahve
Kahve tansiyon değerlerini yükselten basit bir seçenektir. Düşük tansiyon sorununuz varsa kahvaltıdan sonra içeceğiniz bir fincan kahve sizi kendinize getirirken tansiyonunuzu bir parça yükselterek değerleri normale taşımaya yardımcı olur. Çikolata için de aynı şeyleri söylemek mümkündür. Ancak her ikisini de abartmadan tüketmek en doğrusudur.
Siyah Çay
Yemeklerden sonra içilecek bir bardak çay, özellikle yaşlı kişilerde tansiyon düşüklüğünün önüne geçmeyi sağlayabilir. Kahvede olduğu gibi siyah çayın içerdiği kafein bu etkiyi sağlar.
Fesleğen
Birçok hastalığın tedavi sürecini hızlandıran doğal yöntemlerden biri olan fesleğen, düşük tansiyon sorununda da oldukça etkilidir. İçeriğindeki magnezyum, potasyum ve C Vitaminleri sayesinde tansiyon değerlerini normale çevirmeye yardımcıdır.
Biberiye
Merkezi sinir sistemini etkileyen ve kan dolaşımını iyileştiren biberiye bu sayede düşük tansiyon sorunu için de önerilir. Düşük tansiyondan kaynaklanan baş ağrısı ya da sindirim sorunu gibi belirtilere iyi gelir. 1 litre kaynar suya 2-3 gram biberiye eklenerek demleyeceğiniz çayı içebilir ya da biberiyeyi yemeklerinizde kullanabilirsiniz.
Havuç Suyu
Güne başlarken içeceğiniz bir bardak taze sıkılmış havuç suyu ve bal karışımı, düşük tansiyonu düzenlemekte size yardımcı olabilir. Bir bardak havuç suyuna bir – iki yemek kaşığı bal katıp aç karnına içmeniz önerilir. Sabah ve akşam günde iki defa içebilirsiniz.
Pancar Suyu
Pancar suyu sadece yüksek tansiyon değerlerini düşürmez, aynı zamanda düşük tansiyon değerlerini yükseltir. Yani değerleri dengelemek konusunda oldukça iyi bir besin maddesidir. Devamlılık gerektiren bir tüketimle tansiyonunuzu normale çevirebilirsiniz. Bir hafta boyunca günde bir bardak pancar suyu içerek tansiyonunuzu yükseltebilirsiniz.
Süt ve Badem
Gece yatmadan önce bir bardak soğuk suyun içine 5 adet badem koyun ve sabaha kadar bekletin. Daha sonra bademleri suyun içinden alarak ince şekilde öğütün, sabah da sıcak sütün içine ekleyerek için. İçeceğiniz bir bardak bademli sıcak süt tıpkı pancar suyu gibi tansiyon değerlerinizi dengelemeye yardımcı olur.
Üzüm
Özellikle kuru üzüm düşük tansiyon sorununuzu çözmekte size yardımcı olabilir. Bunun için fazla abartmadan güne yayarak yani tek seferde tüketmemek koşuluyla 30 adet kuru üzümü yiyin. Tansiyon değerlerinizin normale döndüğünü göreceksiniz.
Meyan Kökü
Yüksek tansiyon riski nedeniyle, tansiyon hastalarına yasaklanan bitkilerden biridir meyan kökü. Tansiyon değerlerini yükselttiği bilinmektedir. Vücutta özellikle stres hormonu olarak da bilinen kortizol hormonunun düşüklüğü nedeniyle oluşan tansiyon düşüklüğünde etkili olur. Birkaç gün boyunca 1 bardak sıcak suya 1 çay kaşığı meyan kökü tozu ya da kurutulmuş meyan kökü karıştırarak demleyeceğiniz çayı içebilirsiniz. Düşük tansiyondan kaynaklanan halsizliğe de iyi gelecektir.
Sıkıntısız Yaşam
Stresin bütün dertlerin anası olduğu söylenir. Gerçekten de öyledir. Kafayı herhangi bir şeye takmadan yaşamak, dertlere boğulmamak sağlıklı yaşamın formülünü de beraberinde getirir. Yaşamınızdan yoğun stres ve üzüntüyü uzak tutarak düşük tansiyon sorununuzu çözebilirsiniz.