Cilt hastalıklarından birisi olan egzama, çeşitli kaşıntılı deri hastalıklarını kapsayan genel bir addır. Egzamanın en yaygın türleri; atopik egzama, kontakt dermatit, seboreik egzama ve çocuk bezi egzamasıdır. Kronik, yani çok uzun süre devam eden veya akut olarak seyredebilen egzama, pek çok kişide yazları iyileşmeye başlarken kışları da yeniden kötüleşir. Kronik egzama, daha çok kaşıntılı kızarıklık ile kendini göstermektedir. Bu egzamada sürekli kaşınma sonucunda genellikle ciltte çatlaklar ve deri kalınlaşması meydana gelişir.
Akut egzama ise kırmızı, şişkin ve kaşıntılı bir cilt ve genellikle sıvı dolu kabarcıklarla ortaya çıkmaktadır. Egzamalı kişilerin cildi, enfeksiyonlara karşı zayıf bir savunmaya sahiptir ve enfeksiyon oluşması durumunda egzama sorunu kolayca daha kötü bir hal alabilir.
Egzama için uygulanan tedavilerde temel amaç; egzamayı tamamen ortadan kaldırmaktan çok, egzama kaynaklı kuru cilt, kaşıntı ve enfeksiyon gibi semptomları hafifletebilmektir. Bu bağlamda egzama tedavisi egzamanın iniş çıkışlarını, dalgalanmalarını takip etmelidir. Egzamanın semptomlarının arttığı dönemlerde tedaviler de daha yoğun şekilde uygulanmalıdır. Egzamanın kötüleştiği bu dönemlerde normalden daha hızlı ve etkili bir tedavi uygulanması hastalığın ilerleyişini de önleyecektir.
Egzamada Kuru Cilt Tedavisi
Egzama sorununda cilt kurur ve pütür pütür dökülür. Cildi daha yumuşak, pürüzsüz ve dayanıklı bir hale getirebilmek için uygulamalar yapmak gerekir. Bunun için yağlı nemlendiricili kremler kullanmak en doğrusudur. Egzamalı cilt ne kadar çok kuruyorsa, kullanılan kremler o kadar çok yağlı olmalıdır. Bunun yanında nemlendirme etkisinin artması için yulaf ekstresi içeren kremler veya cildin kendi nemini içinde tutabilmesini sağlayan karbamid (üre) kullanılabilir.
Bu kremler biraz yanma hissi verebilir, ancak tamamen tehlikesizdir, güvenlidir. Egzama tedavisinde nemlendirici krem seçimi kesinlikle doktorun önerisi dahilinde yapılmalıdır. Herkesin cildi kendine has özellikler barındırdığı için birinin egzama sorununa iyi gelen krem, bir diğeri için yeterli olmayabilir. Bu konuda en doğrusu doktorun önerisi olacaktır.
Genellikle pahalı olanın daha etkili olduğu düşünülse de egzama tedavisinde bu hiç de geçerli değildir. Zira pahalı kremlerin en iyi etkiyi göstermesi gerekmiyor. Egzama tedavisinde özellikle parfüm içermeyen ürünler kullanmak çok daha faydalı olacaktır. Nemlendirici kremleri sabah, akşam günde iki kez uygulamak semptomları azaltmak için yeterli olabilir. Ancak egzamanın ileri aşamalarında cilt kaşıntılı, çok kuru olabildiği için daha sık uygulamak gerekebilir.
Egzama sorununda el, yüz yıkarken ve duş alırken sabun ve şampuan gibi kimyasal içerikli temizlik ürünleri kullanımı tavsiye edilmektedir. Cilt kuruluğu durumunda haftada ortalama 3 kez sıvı yağ ile banyo yapmak, küveti ılık su ile doldurup içine bitkisel yağlardan katıp içinde bir yarım saat kadar uzanıp beklemek iyi gelir. Ancak suyun kesinlikle çok fazla sıcak olmaması, ılık olması gerekir. Duş alırken de sabun değil de, besleyici doğal yağ içeren duş jeli veya nemlendirici krem kullanılması faydalı olur. Fakat ciltte enfeksiyon varsa ya da çocuğun, egzamalı kişinin ateşi varsa sıvı yağ banyosu kesinlikle önerilmez.
Islak Bandaj Egzamayı Hafifletebilir
Egzama ciltte aşırı şiddetli kaşıntı, kuruluk yaratmaktadır. Bunu önlemek adına egzamalı alana ıslak bandaj uygulamak önerilir. Özellikle de geceleri nöbetler şeklinde ortaya çıkan kaşıntı için ıslak bandaj iyi gelebilir. Kuruyan, kaşınan cildi yatıştırmak için cilde nemlendirici ve bitkisel yağlar sürmek tavsiye edilir. Bu cildi yağlama işleminden önce bir süreliğine ıslak bandaj uygulamak gerekir. Ancak bunun için hazırlanmış olan ıslak bandajlar kullanılmalıdır. Aksi halde normal pansuman bezleri nemi koruyamayacağı için ciltte yumuşatıcı etki yaratmaz.
Egzama Ee Beslenme
Egzamalı çocuklarda ve yetişkinlerde bazı gıda türlerini bırakmak sadece o gıda türüne karşı bir direnç olduğunda, vücut o gıdayı tolere edemediğinde tavsiye edilir. Bunun dışında egzama ve her hangi bir gıda grubunun ilişkisi bulunmamaktadır. Bu sebeple de bazı testler yapılmadan ve doktora danışmadan çocuklara ya da egzamalı yetişkinlere belli bir diyet uygulanmamalıdır.
Uygulanan bazı testler sonucunda doktor önerisiyle özel bir beslenme programı uygulanabilir. Zira bazı egzamalı kişiler için bazı gıda türleri egzamayı ağırlaştırabiliyor. Bu gibi bir durumda gıdaya karşı aşırı bir hassasiyet reaksiyonu gelişir ve nadiren de alerji olur. Ancak gıdanın tüketiminde egzama ne kadar etkilenir ve gıdanın tüketilen miktarının ne olacağı sorunsalı bireysel özelliklere göre değişir. Genel olarak bakıldığında egzama aktif bir aşamadayken bazı gıda türleri ciltte tahriş yaratır. Örneğin domates, ketçap, salça, çilek, narenciye ve bazı koruyucu maddeler içeren gıdalar ve meşrubat, şeker, reçel, gazoz gibi besin maddeleri egzamada tolere edilmeyenlerdendir.
Egzamalı Kişinin Yatak Odası
Egzamalı cilt genelde kızarık ve kaşıntılıdır. Bu bakımdan özellikle yattığı, uyduğu oda ılık, hatta serin ve ferah olmalıdır. Isının yüksek olduğu ortamlarda uzun saatler geçirmek kaşıntılı cildi daha da kötüleştirir. Egzamalı kişilerin yatak odası için tavsiye edilen sıcaklık genellikle 18 °C’nin altındadır. Bununla birlikte uyku halinde odanın nem oranı da 40 RF’nin altında olmalıdır.
Özellikle de atopik egzamalı çocuklar, ebeveynleriyle aynı yatakta yatmamalılar. Çünkü aynı yatakta olunca ortam normalden daha sıcak olabileceği için rahatsız edebilir, terlemeye sebep olabilir. Bu bağlamda çocukların kendi yataklarında uyumaları önerilir. Ayrıca yatakta saf pamuktan yapılmış çarşaflar ve yastıklar kullanılmalı, yastık ve çarşaflar haftada bir değiştirilmelidir. Bununla birlikte egzamalı kişilerin uyudukları ortam gün içinde iyice havalandırılmalıdır.