Gebelikte anemi diğer adı ile gebelikte kansızlık ve demir eksikliği ciddi sorunlara yol açabilen bir problemdir. Kansızlık olarak bilinen anemi kan hemoglobin düzeyinin normalden düşük olmasıdır. Hemoglobin al yuvarlarda (eritrosit) bulunan, oksijen taşımasını sağlayan, kana kırmızı rengini veren bir proteindir. Kan plazma ve şekilli elemanlardan (alyuvar, akyuvar v.s) oluşur.
Eritrositlerin plazmaya göre yüzdesine hematokrit denir ve kadınlarda %35-45 arasındadır. Gebelikte normal olarak kan hacmi %50’den fazladır ve bu artışın büyük kısmı plazmadadır. Eritrositler plazma kadar hızlı çoğalamaz .Bu durumda eritrosit yoğunluğu gebelik öncesi değerlerin altına iner. Gebelik ilerledikçe eritrosit yapımı artar, bunun için demir kullanılır.
Eğer gebe kadın yeterince demir alamıyorsa anemi ortaya çıkar. Gebeliğe bağlı bu fizyolojik anemi oksijen taşıma kapasitesini azaltmaz.
Gebelikte Görülen Aneminin (kansızlık) Nedenleri Nedir?
- Yetersiz demir alımı (demir hayvansal gıdalarda ve yeşil yapraklı sebzelerde bol bulunur)
- Folik asit yetersizliği
- Hemoroid ,polip gibi nedenlerle bağırsaktan kronik kan kaybı
- Gelişmekte olan bebeğin annenin mevcut demir depolarını tüketmesi
- Travma ,kaza ile fazla kan kaybı.
Gebelikte Kansızlık Ne Gibi Belirtilere Sebep Olur?
- Birçok anne aslında kansızlığının farkında değildir. Yavaş geliştiği için vücut bu duruma tolerans geliştirir. Sıklıkla rutin gebelik testleri ile saptanır.
- Halsizlik ,çabuk yorulma,
- Soluk görünüm, çarpıntı ,merdiven çıkarken çabuk yorulma,
- Baş dönmesi, özellikle akşamları olan baş ağrısı,
- Tırnaklarda yapı bozukluğu, çizgilenme ve tırnak diplerinde solukluk görülür.
Hamilelikte Kansızlık Tanısı Nasıl Konur?
Hamilelikte anemi , kansızlık tanısını kan sayımı ile koymak mümkündür. Yapılan tam kan tahlilinde hemoglobin düzeyinin 10 gr/dl’ in altında olması tanıyı koymak için genellikle yeterlidir. Bu kan tahlilini ideali gebelik öncesi, yapılmadıysa erken gebelik döneminde yaparak gebelik öncesi anemi varlığını tespit etmek gerekmektedir. Gebelik takibi esnasında 28-30’uncu haftalarda ve doğum yaklaştığında kan sayımını tekrarlamak doğru olacaktır.
Gebelikte Kansızlık Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hamilelikte kansızlık, anemi tedavisinde sıklıkla ağızdan alınan haplar yada şurup şeklindeki demir ilaçları kullanılır. Nadiren enjeksiyon şeklinde kalçadan yapılan iğneler kullanılabilir. Dozu ve kullanım şeklini doktor ayarlamaktadır.
Demir ilacı gebeliğin ilk 3 ayının ardından kansızlık olsun veya olmasın demir depolarını takviye amacıyla rutin olarak verilmektedir. Demir ilacı (kan hapı) tercihen sabah aç karnına kullanılır. Kabızlık, mide bulantısına neden olabilir. Dışkıyı siyaha boyayacağı konusunda uyarıda bulunmak gerekir.
Gebelikte Kansızlık Ne Gibi Komplikasyonlara Yol Açabilir?
Gebelikte aneminin yol açtığı en önemli sorun erken doğum riskindeki artıştır. Bu yüzden gebelikte aneminin teşhisi ve doğru tedavisi önem kazanmaktadır.
- Erken doğum riskinde artış
- Düşük doğum ağırlıklı bebek
- Rahim içi gelişme geriliği
- Doğum sonrası iyileşmede gecikme
- Doğum sonrası annede enfeksiyon riskinde artış
Doğumda normal miktardaki kan kaybının anemik annede sıkıntı yaratacak düzeye ulaşabilmesi mümkündür.