Plasenta ile bebek ile arasında uzanan, ortasından kan damarları geçen hortum benzeri bir yapıdır. Bebeğin içerisinde göbek kordonu, kalp ve karaciğere giden özel damarlara bağlanır. Göbek kordonu ya da bilimsel adı ile umbilikal kordon bebeğin gelişiminde hayati bir rol oynar. Gereksinim duyduğu besin maddeleri ve oksijen göbek kordonu ile bebeğe ulaşır. Benzer şekilde atık maddeler de yine bu yaşam destek hattı ile bebeğin vücudundan uzaklaştırılır.
Kordonun yapısı nasıldır?
Göbek kordonunun içinde genellikle birbirine spiral şeklinde dolanmış üç damar bulunur. Bu damarlardan en geniş olanı plasentadan bebeğe oksijen ve besin taşır. Daha dar diğer iki damar ise bebekten toplanan atık maddeleri plasentaya taşır. Bu üç damar Wharton Jeli adı verilen jöle kıvamında bir madde tarafından çevrelenmiştir. Bu madde yastık görevi görerel damarların baskılardan etkilenmemesini sağlar. Böylece bebek kordonu sıkıştırsa bile damarlardaki kan akışı devam eder.
Bazen göbek kordonunda sadece iki kan damarı bulunur ve bu da çoğunlukla normal bir durum olarak kabul edilir. Ancak yine de böyle bir durumun söz konusu olması halinde doktor bebekte bununla bağlantılı bazı bulguların olup olmadığını incelemek isteyebilir.
Kordonun uzunluğu ne kadardır?
Göbek kordonun uzunluğu genellikle 30-90 cm. arasındadır. Kordonun kısa olması bazı hallerde bebeğin inmesine engel olabilir. Uzun kordonların ise bebeğin etrafına dolanması ve vajinal doğumu önlemesi söz konusu olabilir. Ancak bebek doğmadan önce kordon uzunluğunu belirlemek mümkün değildir.
Kordonun kesilmesi ve göbek deliğinin şekli arasında ilişki var mıdır?
Doğum sonrasında kordona klemp (mandal) takılır ve kesilir. Kordonun kesilmesi anne ya da bebeğin herhangi bir acı hissetmesine neden olmaz. Göbek kordonundan kan akışı kesildiğinde plasenta da rahimden ayrılır ve dışarı çıkar.
Bebeğin göbeğinde kalan kordon parçası zaman içerisinde kurur ve düşer. Yaygın inanışın aksine göbek deliğinin şeklinin göbek kordonunun kesilme ya da bağlanma şekli ile ilgisi yoktur. Bütün göbek kordonları klempin yerleştirildiği yerden değil kökünden düşer ve göbek deliği dışa çıkık ya da içe göçük bir görüntü alır.
Kordona bağlı komplikasyonlar
Göbek kordonunda meydana gelen problemlere bağlı olarak hamilelik sırasında ya da doğumda bazı komplikasyonlar meydana gelebilir. Temel olarak bu komplikasyonlar 4 tanedir ve kordon kazası olarak adlandırılırlar.
Boyunda kordon dolanması: Halk arasında en iyi bilinen komplikasyonlardan birisidir. Yaklaşık her 4-5 doğumdan birinde bebeğin boynunda birkerekordon dolandığı görülür. Çoğu zaman sorun yaratmamakla beraber bazı durumlarda bebek için riskli olabilir.
Kordon sıkışması: Özellikle doğum sırasında kordonun baskı altında kalmasına bağlı olarak bebeğe giden kan ve oksijen miktarında azalma olur. Bebeğin bu duruma ilk tepkisi kalp atım hızındaki azalmadır. Çoğu zaman sorun yaratmamakla birlikte acil sezaryen gerekli olabilir.
Kordonda gerçek düğüm olması: Nadir görülen bir durumdur. Genelde sorun yaratmaz ve bebek doğduktan sonra fark edilir. Nadiren bebeği tehlikeye atabilir.
Kordon sarkması: Su kesesi açıldığında göbek kordonunun rahim ağzından dışarıya sarkmasıdır. Kadın doğumdaki en acil durumlardan birisidir ve acil sezaryen gerektirir. Fark edilmediğinde bebeğin kaybedilmesi kaçınılmazdır.