İ.Ö 475 yılında Efes’te doğan filozofun babasının adı Bloson’dur. Çağının insanları ile düşünce ayrımlarına düştüğü için inzivaya çekilerek toplumdan uzaklaşmıştır. Dönemin siyasi yönetiminden ve halkından hoşlanmadığı bilinmektedir.
Bu durumu şu sözlerinden anlıyoruz;
Bütün yetişkin Ephesoslular kendilerini asıp kenti çocuklara bıraksalar iyi olur; çünkü onlar ‘hiç kimse bizden çok değerli olmamalı; böyle biri varsa, gitsin, başka yerde başkalarının arasında yaşasın!’ diyerek, aralarındaki en değerli adamı , Hermodoros’u sürgüne yolladılar.
Siyasi yönetim anlayışından hoşlanmadığını da, yurttaşlarının ondan kanunlar yapmasını istedikleri zaman söylediği şu söz ile anlıyoruz: Hiç eksik olmasın zenginliğiniz Ephesos’lular. Olmasın ki alçaklığınız belli olsun!
Varlık Görüşü
Herakleitos, evrendeki her şeyin ateşten meydana geldiğini söylemiştir. Bunu söylemesinin temel sebebi, evrene değişimin hakim olduğunu, ateşin ise bulaştığı yerde değişiklik meydana getireceğini ve böylelikle evrenin demek ki ateşten meydana geldiğini düşünmesidir.
Evrenin ateşten meydana geldiğini şu sözü ile açıklamaya çalışmıştır;
“Bütünün kendisi olan bu kozmosu ne bir tanrı, ne de bir insan meydana getirmiştir. O, daima belli ölçülere göre yanan, belli ölçülere göre sönen ezeli ve ebedi ateştir.”
Herakleitos Septizm akımının temel savunucularındandır. Temellendirmesi şu şekildedir:
Evrene baktığımızda her şeyin değiştiğini görürüz. Bu sebeple, değişen şeylerin değişmez bilgisi olamayacağına göre, gerçeğin bilgisine ulaşamayız.
Herakleitos bu görüşü daha iyi açıklayabilmek için şu sözleri söylemiştir:
Her şey akar.
Aynı ırmakta iki kez yıkanılmaz.
Her şey akar derken, üst kısımda bahsettiğimiz ‘evrene değişimin hakimiyeti’ konusunu açıklamıştır. Sonrasında, aynı ırmakta iki kez yıkanılamayacağını, çünkü ırmağa ilk girişimizde ırmakta değişiklikler olacağını ve bu sebeple tekrar girdiğimiz ırmağın aynı ırmak olmayacağını açıklamaya çalışmıştır.
Johannes Moreelse – Herakleitos
Değişimin Oluşumu
Herakleitos, doğaya değişim hakimdir demekle kalmayıp, bu değişimin nasıl oluştuğunu açıklamıştır. Ona göre evrende her şeyin bir karşıtı vardır. Karşıtların birbiri arasındaki çelişki değişimi meydana getirmektedir. Bu düşüncesi ile Diyalektik düşüncenin temellerini atan ilk filozof olmuştur.