1864 yılında doğan yazar, 1944’te vefat etmiştir. Eğitim hayatına Mahmudiye Rüştiyesi’nde başlayıp, Mülkiye’de devam etmiştir. Ancak Mülkiye’de eğitim aldığı sıralarda hastalanması sebebiyle buradaki öğrenimini yarım bırakmak zorunda kalmıştır.
1908’de ilan edilen meşrutiyete kadar kısa süreli birkaç farklı görevde memur olarak bulunmuştur. Onun haricinde Gürpınar, hayatının hep kalemiyle kazanan birisi olmuştur. 1887’de Tercüman-ı Hakikat gazetesinde yazarlık yapmaya başlamıştır. Bu yazarlığa sadece Kütahya Milletvekili olduğu dönemde ara vermiştir. 7 yıl süren bu sürecin haricinde sürekli yazarlık yapmıştır.
Her yazarın yazı dünyasında inişli ve çıkışlı oldu dönemler vardır. Gürpınar’ın en verimli olduğu dönem 1921-1924 yılları arasıdır. Hayatının son 31 yılını Heybeliada’daki köşkünde geçiren yazar, yine buradaki mezarlıkta gömülüdür.
“Hüseyin Rahmi Gürpınar” Edebiyatımızdaki Yeri
Aslında Gürpınar, Serveti Fünun’cuların hem yaşıtı hem de çağdaşıdır. Ancak o bu topluluğa girmeyi tercih etmemiştir. Kendisi ilk romanı olan Şık ile tanınmaya başlamıştır.
Ahmet Mithat onun bu romanını Tercümanı Hakikat gazetesinde yayımlamıştır. Aynı zamanda kendisini de gazeteye yazar olarak almıştır. Gürpınar basın hayatında biraz çevirilerle uğraştıysa da sonra peş peşe kendi romanları yayımlamaya başladı.
Romanlarında genel olarak sosyal sorunları, batıl inançları, aile geçimsizliklerini, yüzeyde kalan batılılaşmaları ve ruh hastalıklarını işlemiştir. Romanlarında eski İstanbullun gündelik hayatından kesitleri, çok canlı sahneler halinde okurlarına yansıtmayı başardı.
Türk edebiyatındaki önemi, natüralizmin başarılı bir temsilcisi olmasından gelir. Emile Zola’dan etkilenen yazarın eserleri aynı zamanda realist özellikler de taşır. Kendisi iyi bir gözlem yeteneğine sahiptir. Romanlarında gözlem ve çevre tasvirlerine epeyce yer vermiştir.
“Hüseyin Rahmi Gürpınar” Eserleri
Roman: Şık,(Kendi benliğini kaybederek batılılaşma hevesi yaşayanların düştükleri durumlar okuyucuya anlatılır.) Şıpsevdi, Mürebbiye, İffet, Metres, Tesadüf, Nimetşinas, Gulyabani, Cadı, Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç, Utanmaz Adam, Deli Filozof, Sevda Peşinde, Hakk’a Sığındık, Kesik Baş, Kaynanam Nasıl Kudurdu, Ben Deli Miyim?, Efsuncu Baba, İnsanlar Maymun muydu?
Öykü: Kadınlar Vaizi, Katil Buse, Gönül Ticareti, Melek Sanmıştım Şeytanı, İki Hödüğün Seyahati, Eti Senin Kemiği Benim, Tünelden İlk Çıkış, Meyhanede Hanımlar, Namusla Açlık Meselesi
Tiyatro: Kadın Erkekleşince, Hazan Bülbülü, Gülbahar Hanım, Tokuşan Kafalar
