Kanın Ph Değeri Bozulursa Ne Olur?
PH değeri organizma için çok önemlidir. Biyokimyasal tepkimelerin gerçekleşebilmesi için pH’ın belirli bir düzeyde tutulması gerekir. pH’daki çok az bir değişiklik bile biyokimyasal tepkimeleri olumsuz etkiler. Bu nedenle pH değerinin sabit kalması gerekir. İnsan kanının pH’ı 7,4’e eşittir.İnsan kanının p H’ı 7’ye düşerse ya da 7,8’in üstüne çıkarsa ölüm olayı meydana gelir.Bazı bakteri ve mantarlar asidik ortamlarda yaşayabilir,fakat bazik ortamlarda yaşayamazlar.
Arteryel Kan Gazları (akg) Ve Asit – Baz Gengesi (abd) Değerleri
Normal Değerler:
pH → 7.35 -7.45 (ort. 7.40) pH 7.35 ↓ ise Asidoz
7.45 ↑ ise Alkaloz
pH 6.8 ↓ veya 7.8 ↑ olursa ölüm meydana gelir.
pCO2 → 35 -45 mmHg
pO2 → 80 -100 mmHg ( Alt sınır 60 )
O2 saturasyonu (doymuş) → %95 – %100 ( Alt sınır 80 )
HCO3→22-26 m Eg / lt
HCO3 → Kanın en önemli bazıdır. H+ kazanma ve kaybetme özelliğinden dolayı kanı pH değişikliklerinden korur. Böbrekler tarafından kontrol edilir.
HCO3 – 22 m Eg / lt ↓ ise Metabolik Asidoz
HCO3 – 26 m Eg / lt ↑ ise Metabolik Alkaloz
Baz fazlalığı→ (-2) – (+2) m Eg / lt
Baz Fazlalığı→Toplam tampon bazın arttığını / azaldığını ifade eder
Baz fazlalığı -2 m Eg / lt ↓ ise Metabolik Asidoz
Baz fazlalığı +2 m Eg / lt ↑ ise Metabolik Alkaloz
Asit – Baz Bozuklukları
- Solunum Asidoz
- Solunum Alkaloz
- Metabolik Asidoz
- Metabolik Alkaloz
Solunum Asidozu
Nedeni hipoventilasyon’dur. PH↑ ve pCO2↓ ile karakterizedir
Görüldüğü Durumlar : – KOAH
- Hava yolu tıkanması
- Astım krizi
- Ağır pulmoner ödem
- Nöromusküler hastalıklar
- MSS Depresyonu ( örn: ilaçlar-morfin )
Tedavisi :
- Nedeni bulup ona göre yapılmalı
- Respiratörün tidal volümünün / hızının arttırılması
- Aspirasyon
- pH’ın normale dönüp dönmediğinin kontrolü
Solunum Alkalozu
Nedeni hiperventilasyon’dur. PH↑ ve pCO2↓ ile karakterizedir.
Görüldüğü Durumlar :
- Ağrı -Ateş
- Hipoksi – Sepsis
- Anksiete,histeri – Kafa travması,beyin lezyonları
- Pulmoner emboli – Gebelik
- Pnömotoraks – Aşırı mekanik ventilasyon
Tedavi :
- Nedene yönelik tedavi
- Sedasyon
- Respriratörde tidal volümun ve hızın arttırılması
Metabolik Asidoz
Nedeni : Vücutta aşırı miktarda asit birikmesi veya aşırı miktarda HCO3 kaybı sonucu görülen pH↓ ve HCO3 ↓ ile karakterizedir.
Görüldüğü Durumlar :
- Böbrek Yetmezliği
- Diabedik ketoasidoz
- Pankreatik sıvının drenajı
- Methyl Alkol ve salisilat zehirlenmesi
- Diamox tedavisi(karbonik anhidraz inhibitörüdür. Böbreklerde HCO3 kaybına neden olur)
- Ağır ishal
- Açlık
Tedavi :
- Nedeni bulup , ortadan kaldırmak
- IV yada P.O. bikarbonat
BELİRTİ VE BULGULAR
ASİDOZ
- Sersemlik yorgunluk
- Bilinç bulanıklığı
- Baş ağrısı
- Bulantı-kusma
- Koma
- Hiperkalemi (K+ ↑)
Metabolik Alkaloz
Nedeni: Vücutta fazla miktarda HCO3 bulunması veya üst sindirim sisteminden aşırı miktarda H+ iyonu kaybı sonucu görülen pH↑ ve HCO3↑ ile karakterizedir.
Görüldüğü Durumlar :
- Nazogastrik Aspirasyon
- Diüretikler (Böbreklerden aşırı Potasyum kaybına neden olur
- Aşırı kusma
- Aşırı IV ya da P.O. bikarbonat alınması
- Fazla miktarda kan transfüzyonu(Sitrat bikarbonata metabolize olur)
- Kronik Steroid tedavisi Kronik Hiperkapninin (pCO2↑) hızla düzeltilmesi (Böbrekler tarafından hızlı kompansasyonu)
Tedavi :
- Nedeni bulup tedavi etmek
- Dehidrasyonu düzeltmek
- Hipokalemiyi düzeltmek
- Diomax
BELİRTİ VE BULGULAR
ALKALOZ
- Halsizlik
- Seyirme uyuşma
- Titreme
- Baş dönmesi
- Tetani bayılma
- Hipokalemi (K+ ↓)
Asit – Baz Bozukluklarının Özeti
Bozukluklar Aksaklıklar Dengelenme(Kompansasyon)
Solunum Asidozu PaCO2 ↑ HCO3 ↑ (Böbreklerde tutulur)
Solunum Alkalozu PaCO2 ↓ HCO3 ↓ (Böbreklerden atılır)
Metabolik Asidoz HCO3 ↓ Hiperventilasyon (PaCO2 ↓)
Metabolik Alkaloz HCO3 ↑ Hiperventilasyon (PaCO2 ↑)
Asit – Baz Statüsünü Değerlendirme
1. pH 7.35 ↓ ise Asidoz 7.45 ↑ ise Alkaloz
2. pCO2 35 ↓ ise Alkaloz 45 ↑ ise Asidoz (SOLUNUMSAL)
3. HCO3 22 ↓ ise Asidoz 26 ↑ ise Alkaloz (METABOLİK)