Kelile ve Dimme’ nin yazarı olarak bilinen Beydaba hakkında kesin bilgiler bulunamamıştır. Kelile ve Dimme, Beydeba tarafından bir Hint hükümdarına sunulmuştur. Eski dönem edebiyatın en önemli eserleri arasında sayılmaktadır. Ayrıca eser, Doğu edebiyatının en ünlü fablları arasında yer almaktadır.
Özeti;
Kelile ve Dimme’ de ana konu Hint hükümdarı Debşelem Şah’ ın bilge Beydaba’ dan dinlediği eğitici masallar ve aldığı nasihatlerdir. Kelile ile Dimne adı, kitabın ilk masalının adıdır. Bu masalda yer alan v e karşıt kişiliklere sahip iki çakaldan birisi Kelile doğruluğu; Dimne ise yalanı temsil etmektedir. İlk hikayenin peşinden gelen hikayelerde Kelile ve Dimne yer yer karşımıza çıkar, dolayısıyla hikayeler kendi aralarında birbiri ile bağlantılıdır.
Eser beş bölüm ve yirmi masaldan oluşmaktadır. Masallar kendi içlerinde yer yer başka hikayelerle zenginleşmektedir. Eserin beş bölümünde temalar;
Hint Hükümdarı Debşelem, ahlaki vasıflara sahip, iyi bir hükümdar olarak halkına liderlik yapmaktadır. Aynı zamanda cömert bir padişahtır ve tüm servetini halkına dağıtmış böylelikle ülkesinde tek bir yoksul kalmamıştır.
Birgün Debşelem Şah gördüğü rüyadan etkilenerek doğuya doğru sefere çıkar. Bu sefer sırasında ilk olarak Hoşing Cihandar isimli hükümdarın kendisine bıraktığı vasiyeti bulur. Bu vasiyet dünya malının geçiciliği ile ilgilidir Debşelem Şah’ı çok etkiler.
Hoşing Cahandar’ ın vasiyetinde, nasihatları daha iyi anlaşılması için Serendip Dağı’ ndaki 14 hikayeden bahsedilir. Debşelem Şah bu hikayeleri çok merak etmiştir. Vezirlerinden birisi ona bu hikayeleri anlatmaya başlar. Ancak Debşelem Şah, Serendip Dağı’ na gitmekte kararlıdır. Yola çıkar ve uzun, zorlu bir yolculuktan sonra Serendip’ e erişir.
Serendip Dağı eteklerinde kurulu kentte bir süre dolaştıktan sonra, dağdaki mağaraya ulaşır. Bu mağarada karşılaştığı Beydeba, hikmetli bir düşünürdür. Debdeşem Şah ona Hoşing Cahandar’ ın vasiyetinden söz eder. Ve ikisi arasında masallar, öğütlerle geçen hikmet dolu konuşmalar başlar.
Kelile ve Dimne, fabl masalları şeklinde kaleme alınmıştır. Bu masallarda kahramanlar arasında yer alan hayvanlara çeşitli insanı özellikler yüklenmiştir. İnsanların hayvanlarla ya da hayvanlar arasında geçen ilişkilerde arkadaşlık, tembellik, miskinlik, cömertlik, cesaret gibi konular dile getirilmiştir.
Kısa olsaydı yine de güzeldi