Kerem ile aslı, 16. Yüzyıla ait en ünlü halk edebiyatı ürünleri arasındadır. Çok çeşitli anlatımları mevcut olmakla beraber, hikayenin ana teması Kerem ve Aslı adlı aşıkların, Aslı’ nın babası olan keşiş yüzünden kavuşamamalarıdır. Aşk temalı halk hikayeleri arasında önemli bir yeri olan kitapta aşık Kerem’ in aşıkları da önemli bir yer tutmaktadır.
Kerem ile Aslı Hikayesinin Özeti
İmkansız bir aşkın öyküsü Kerem ile Aslı, en tanınmış halk masallarından birisidir. Hikaye, Isfahan Şah’ı Anka Bey ve karısı Hanım Sultan’ ın evlat hasreti ile başlar. Artık yaşı ilerlemiş olan Isfahan Şah’ ı bir erkek evladı olmasını çok istemekte bunun için gece gündüz yalvarmaktadır. Günlerden bir gün bir derviş çıkagelir ve Anka Bey’ e yetiştirmesi için bir fidan bırakır. Bu fidanın meyvelerini yiyen Anka Bey’ in bir erkek çocuğu olacaktır. Şah, bu fidanı özenle büyütür ve verdiği tek elmayı, kendisi gibi çocuğu olmayan ve yanında çalışan Ermeni keşişi ile paylaşır. Elma vasıtasıyla şahın erkek ve keşişin ise bir kız çocuğu dünyaya gelir.
Şah’ ın oğlu -gerçek adı Mirza olan- Kerem, yiğit bir delikanlıdır. Keşiş’ in kızı Aslı ise dünyalar güzeli bir kızdır. Kerem, bir gün arkadaşı Sofu ile dolaşırken Aslı’ ya rastlar. İlk görüşte onun evleneceği kız olduğunu düşünür, kanı kaynar ve zamanla Ermeni kızı Aslı’ ya sevdalanır. Ancak Aslı’ nın babası olan Ermeni keşiş, kızını Kerem’ e vermek istemez. Fakat hazinedarlığını yaptığı Isfahan şahına açıkça cevap veremediğinden, Aslıyı’ da alarak kayıplara karışır.
Böylece Kerem, sazını eline alıp yollara düşer. Amacı Aslısını arayıp bulmaktır. Yollarda herkese Aslı’ yı sormakta, zaman zaman sazı ile Aslısı’ na türkü çağırmaktadır. Böylelikle Anadolu’ yu köşe bucak dolaşır. Bu yolculukta zaman zaman satır aralarında Kerem’in duygu yoğunluğu işlenir. Kerem ile Aslı zaman zaman karşılaşmaktadır ancak ilişkilerine bir türlü razı olmayan keşiş, her seferinde onları ayırır.
Kerem ile Aslı en sonunda Halep’ te kavuşurlar. Halep’ te paşanın yardımı ile nikahları kıyılır fakat Aslı’ nı’ babası Ermeni keşiş, olup bitenler karşısında iyice öfkelenir. Gerdek gecesinde Aslı’ ya bir büyü yapar. Bu büyü sayesinde Kerem, Aslı’ nın düğmelerini bir türlü açamaz. Sonunda yüreği aşk ile yanan Kerem öyle bir ah eder ki tutuşarak küle dönüşür.
