Çinliler tarafından 2000 yılı aşkın bir süredir Uzakdoğu’nun “Ölümsüzlük İksiri” olarak bilinen kombucha yani kombu çayı, kalbinize, beyninize ve özellikle de bağırsağınıza uzanan muazzam sağlık kazanımlarına sahip bir içecektir. Bu eski içecek bedeninizde böylesine büyük bir farkı nasıl yaratıyor? Kombu çayı üretimindeki fermantasyon süreci nedeniyle, probiyotik olarak bilinen çok sayıda sağlıklı bakteri içerir. Bu bakteri sindirim sisteminizi sıraya koyar ve bağışıklık sisteminizi destekler; çünkü besinleri emer ve enfeksiyon ve hastalıklarla mücadele eder.
Bağışıklık sisteminizin yüzde 80’i bağırsağınızda bulunur ve sindirim sistemi nörolojik sisteminizin en büyük ikinci kısmıdır, bağırsağın “ikinci beyin” olarak düşünülmesi şaşırtıcı değildir. Her gün kombu çayı içmek, bağışıklık sağlığınızı korumanıza yardımcı olabilir, bu da toplam sağlığınız için etkileyici bir dizi fayda sağlar.
Kombu Çayı Nedir?
Kombu çayı, fonksiyonel, probiyotik gıda olarak kullanılan siyah çay ve şeker (kamış şekeri, meyve veya bal gibi çeşitli kaynaklardan) içeren mayalanmış bir içecektir. Şekerle kombine edilmiş fermantasyon sürecini başlatan bir bakteri ve maya kolonisi içerir.
Fermantasyondan sonra kombu çayı karbonatlaşır ve yüksek konsantrasyonda sirke, B vitaminleri, enzimler, probiyotikler ve asit (asetik, glükonik ve laktik) içerir. Bu bakteriler “selüloz üreten bakteriler” olarak bilinirler; hücrelere bir kalkan görevi gören selüloz üretirler.
Şekerli çay çözeltisi, yaygın olarak “SCOBY” (bakteri ve mayanın simbiyotik kolonisi) olarak bilinen bakteri ve maya ile fermente edilir. Genellikle siyah çay ile yapılmış olsa da, kombu çayı yeşil çaylarla hazırlanabilir. Genel iddiaların aksine, SCOBY kombucha mantarı değildir.
Kombu çayını nereden alacağınız biraz karışık olabilir, ancak genelde doğal sağlıklı gıda mağazalarında ve bazı marketlerde satılmaktadır. Bu sağlık iksiri ismiyle anılan kombu çayını aşağıdaki probiyotikler oluşturmaktadır:
- Gluconacetobacter (çoğu örneğe göre yüzde 85’in üzerinde)
- Acetobacter (<yüzde 2)
- Lactobacillus (bazı örneklerde yüzde 30’a kadar)
- Zygosaccharomyces (> yüzde 95)
Kombucha Besin Değerleri; İnsanların kombucha kalorileri hakkında endişeleri var. Beslenme özellikleri markalara ve ev yapımı demleme şekillerine göre farklılık göstereceği halde, genel olarak yağsız ve organik kombu çayı içeriği aşağıdaki şekildedir;
- 60 kalori
- 20 miligram sodyum
- 14 gram karbonhidrat
- 4 gram şeker
- 100 mikrogram folat (Günlük ihtiyacın % 25’i)
- 34 gram riboflavin / B2 vitamini (Günlük ihtiyacın % 20’si)
- 4 miligram B6 vitamini (Günlük ihtiyacın % 20’si)
- 3 miligram tiamin / Vitamin B1 (Günlük ihtiyacın % 20’si)
- 4 miligram niasin / Vitamin B3 (Günlük ihtiyacın % 20’si)
- 1.2 mikrogram vitamin B12 (Günlük ihtiyacın % 20’si)
Çok Çeşitli Hastalıkları Önlemeye Yardımcı Olur
Kombu çayı bağırsağı iyileştirme yoluna (ki bu kendiliğinden bağışıklığı artırmaya katkıda bulunur) odaklanan bir çok sağlık talebinde bulunurken, kombu çayının güçlü antioksidanlar içerdiğini ve bu maddenin detoksifikasyona yardımcı olabileceği konusunda oldukça iyi teyit edilmiş bir kanıtı var. Vücudu hastalıklara karşı korur.
Çoğu hastalığın kökeninde, bu hastalıklara karşı mücadele gücü; antioksidanların iltihaplanmayı azaltma yoludur. Bu iltihap azaltıcı, detoks niteliği muhtemelen kombu çayının kanser türlerinin riskini potansiyel olarak azaltabilmesinin bir sebebidir.
Bunun bir nedeni antioksidanların; hücrelere DNA’ya varıncaya kadar zarar verebilecek oksidatif stresini azaltmasıdır. Çevrenizdeki işlenmiş gıdalar ve kimyasallara maruz kalınması, bu strese neden olabilir ve kronik iltihaba katkıda bulunur.
Normal siyah çay antioksidan içeriyor olsa da, araştırmalar, kombu çayının fermantasyon sürecinin glikarik asit gibi siyah çayda bulunmayan antioksidan ürettiğini gösteriyor.
Kombu çayı, özellikle glutatiyon peroksidaz ve katalaz olarak bilinen iki önemli antioksidanın aktivitesini etkileyebilir. Ayrıca, 2016 yılı Aralık ayında, quercetin’in bir metaboliti olan isorhamnetin’in de bulunduğu keşfedilmiştir. Quercetin (kuersetin) uzun ömür ve büyük antikanser özellikleri ile ilişkilidir.
2014 yılında Letonya Üniversitesi’nden yapılan araştırmalar kombu çayı içilmesinin “dört ana özelliğe bağlı olduğunu söylüyor: Detoksifikasyon, anti-oksidasyon, enerji verici potensler ve depresif bağışıklığın teşviki. Kombu çayı bu nedene birçok enfeksiyon ve hastalık için faydalı olabilir.
Bağırsak Sağlığını Destekler
Doğal olarak, bu antik çayın antioksidan cesareti, sindirim sisteminde karışıklık yaratan serbest radikallere karşı koyar. Bununla birlikte, kombucha’nın sindirimi desteklemesinin en büyük nedeni, yararlı asitlar, probiyotikler, amino asitler ve enzimlerin yüksek seviyelerinden kaynaklıdır. Bazı araştırmalar kombucha’nın mide ülseri önleme ve iyileşme becerisini göstermiştir.
Kombu çayı ayrıca candida mayasını yok ederken bağırsağın iyi bakterilerle yeniden nüfuz etmesine yardımcı olan canlı probiyotik kültürlerle, sindirim sistemine dengeyi geri yükleyerek candida mantarının bağırsak içinde aşırı çoğalmasını iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Kombu çayı bakteri içeriyor olmasına rağmen, bunlar zararlı patojen bakteriler değildir. Bunun yerine, bağırsak ve sindirim sistemindeki “kötü” patojen bakterilerle rekabet eden yararlı türlerdir (“apathogens” olarak adlandırılırlar).
Zihinsel Durumu Geliştirmeye Yardımcı Olabilir
Kombu çayı sadece sindiriminize yardımcı olmakla kalmaz aynı zamanda zihninizi de koruyabilir. Bunu yapmasının sebebi içerisindeki B vitaminidir. B vitaminleri, özellikle B12 vitamininin, enerji düzeylerini artırdığı ve genel zihinsel refah düzeyine katkıda bulunduğu bilinmektedir. Yüksek vitamin B12 içerikli takviyelerin bazen kuru kombucha ürünleri içerdikleri bilinir.
Kombu çayının bağırsakları onarma işlevi ayrıca zihinsel sağlıkta rol oynar. Depresyon, özellikle bağırsak geçirgenliğinin iltihaba katkıda bulunma şekli nedeniyle sızdıran bir bağırsağın önemli bir semptomu olabilir.
Diğer çeşitli özelliklerin yanı sıra, kombucha’nın “bağırsak-beyin ekseninin iletişimi” ni düzenleme yeteneği, özellikle astronotlar ve aşırı çalışma koşulları altında (madenciler gibi) çalışanlar için kaygı ve depresyonun etkilerini önlemede veya en aza indirgerken yararlı olacağını göstermektedir.
Akciğerler İçin Faydalıdır
Kombucha’nın bir diğer yararı, silikalı parçacıklara tekrar tekrar maruz kalınması sonucu oluşan akciğer hastalığı olan silikoz için potansiyel bir tedavi yöntemi olarak kullanılmasıdır.
Çinli bilim adamları, kombu çayının teneffüs edilmesinin, tehlikeli madde teneffüs edilmesiyle gerçekleşen akciğer hastalıklarını tedavi etmenin bir yolu olabileceğini keşfettiler.
Güçlü Antibakteriyel Bir Ajandır
Bu bayağı şüpheli bir şey gibi görünüyor, değil mi? Ancak doğrudur; kombuchada bulunan bakteri türleri nedeniyle canlı kültürleri içmek aslında enfeksiyonlardan sorumlu kötü bakterileri yok eder. Laboratuvar çalışmalarında, kombucha’nın koli basiline karşı antibakteriyel etkileri olduğu bulunmuştur.
Diyabetin Tedavisinde Yardımcı Olur
Bazı uygulayıcılar kombucha’ya karşı diyabet hastalığına karşı uyarıda bulunsa da, bazı araştırmaların tam tersini ileri sürdüğü görülüyor. Elbette ki yüksek şeker yükü olmadan kombucha tükettiğiniz, varsayıyoruz.
Özellikle kombu çayındaki antioksidanların işlevleri nedeniyle, şeker hastalığının semptomlarını hafifletmeye yardımcı olduğu ve fermente edildiği anti-diyabetik siyah çaydan daha verimli olduğu görülüyor. Diyabetli olanlar için genellikle zayıf olan karaciğer ve böbrek fonksiyonları açısından bu özellikle doğrudur.
Sağlıklı Bir Karaciğeri Korumaya Yardımcı Olur
Karaciğer zararlı bileşiklerin filtrelenmesine ve dönüştürülmesine yardımcı olduğundan, sindirim ve genel sağlık açısından hayati bir bileşen oluşturmaktadır. Kombu çayındaki antioksidanlar karaciğeri; asetaminofen aşırı dozundan kaynaklanan oksidatif stres ve hasardan koruyabilir.