Servetifünun dönemi edebiyatçılarımız arasındadır. 1866 yılında İstanbul’ da dünyaya gelen yazar, çok çeşitli devlet görevleri ile yurtdışı seyahatlerinde bulunduktan sonra 1905’ ten itibaren kendini ağırlıklı olarak yazmaya vermiş, çok sayıda hikaye, roman kaleme almıştır. 27 Mart 1945 yılında İstanbul’ da vefat eden Uşaklıgil, ilk romanı Nemide’ yi 1892 senesinde çıkartmıştır.
Mai ve Siyah Hakkında
1897 senesinde basılan Mai ve Siyah romanı batı etkisinde gelişen Türk romanının ilk örnekleri arasında sayılmaktadır. Ayrıca romanda olayların geçtiği İstanbul dönemin özellikleri bağlamında yer yer tanıtılmakta; bu anlamda roman, dönemin İstanbul’ una dair önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır.
Mai ve Siyah Romanı Özeti
Mülkiye öğrencisi Ahmet Cemil, anne, baba ve kızkardeşi ile yaşamaktadır. Yüksek öğürenim eğitimini tamamlamadan babasını kaybedince, evin tek oğlu olarak anne v e kızkardeşine bakmak zorunda kalır. Bu sebeple bir yandan çevirmenlik ve öğretmenlik yaparken diğer yandan da bir kitap üzerinde çalışır. Edebiyata ilgi duymakta bu sebeple de çeviri işleri dışında edebiyat alanında daha farklı işler yapmak istemektedir. Bir yandan geçimini sağlamaya çalışırken diğer taraftan okulunu bitirmek için uğraşır. O dönemde girdiği bir gazetenin başyazarı Ali Şekip Bey, hayatında önemli bir rol oynayacaktır.
Ali Şekip Bey’ in ölümün üzerine gazetenin başına geçen Vehbi Efendi ile kızkardeşi İlbal’ i evlendirmesi ile hayatında acılar silsilesi başlar. Vehbi Efendi, karakter olarak gelişmemiş, huysuz ve ahlaki zaafları olan bir kişiliktir. İkbal’ e huzur vermez ve karısına evliliklerinin daha ilk zamanlarından saldırganca davranır. Başka kadınlarla ilişki yaşar ve ahlaksız davranışları, İkbal’ e adeta mahşer acısı yaşatır.
Ahmet Cemil, bir kitap üzerinde çalışmakta, yazdığı kitap projesine çok güvenmekte, onun sayesinde ünlü olacağı günleri hayal etmektedir. Olaylar bu şekilde sürerken okul arkadaşı Hüseyin Nazmi’ nin kız kardeşi Lamia’ ya sevdalanır. Lamia, zengin kızıdır. İyi eğitimlidir, piyano çalmakta ve batı kültürü ile yaşamaktadır. Ahmet Cemil’ in ilgisinden habersizdir ve bu durum Ahmet Cemil’e büyük acı yaşatır.
Ahmet Cemil’ in Lamia ile evlilik hayalleri, Lamia’ nın bir başkası ile nişanlanmasıyla yıkılır. Üstelik bu dönemde evlenen kardeşi İkbal, kocasından gördüğü şiddet sebebiyle yaşamını yitirmiştir. Cemil, tüm bu olaylar yaşanırken üzerinde çalıştığı kitabın ilgi görmemesiyle bire şok daha yaşar. Annesini de alarak İstanbul’ dan ayrılıp, Yemen’ de göreve gider.