Çoğu kez en iyi tedavi psikolojik anlayış ve işbirliğidir. Bir yıldan 10 yıla kadar süren bu gergin dönemde sakinleştirici ilaçlardan yardım alabilir. En şiddetli belirtiler, daha önce belirtildiği gibi, yumurtalıklarla birlikte rahimin çıkarıldığı zaman, cerrahi olarak yaratılmış menopozlar da görülür. Birçok jinekolog, menopozdan sonra yumurtalıkların gereksiz olduğunu savunsa da bu doğru değildir. Üremedeki fonksiyonlarını yitirdiklerinde bile, bir hormon dengesi sağlayıcı işlev sürdürmeleri mümkündür, çünkü çıkarıldıklarında eksiklikleri fark edilir.
Ne Yapılabilir?
Östrojen tedavisi yapılsın veya yapılmasın, kadınlar menopoz şikayetlerinin birkaç yıl süreceğini, sonra duruma uyum sağlayacaklarını ve yakınmalarının biteceğini bilmelidirler. Menopozdan doğan şikayetleri azaltmak için iyi beslenmek zorunludur. B ve D vitaminleri, kalsiyum, demir takviyeleri, osteoporoz ve benzeri durumlara karşı iyi gelir. Bazı uzmanlara göre, günde 400-1600 ünite E vitamini uygulaması, sıcaklık basmalarını düzeltir. Bu yaşta artan kalp hastalığı tehlikesini kilo fazlalığı arttırdığı için, kiloya dikkat edilmelidir. Vitamin ve minerallerin gerektiği bir biçimde takviyesiyle, kemiklerin dayanıklılığı ve birçok kadının menopozda yitirdiğini düşündüğü enerjisi korunmuş olur. Aşırı hayvansal yağlardan kaçınılmalı, proteinleri ise ihmal etmemelidir. Bol bol su içmek iyidir.
Östrojenin damar sertliğine, kalp,ritm ve dolaşım bozukluklarına, eklem iltihaplarına ve osteoporoza karşı koruyucu etkisi olduğu bilinmektedir. Osteoporozda kemikler kalsiyum eksikliğinden erir ve kolayca kırılabilir. Östrojenin bu yararlarına karşın, kanser yapabileceği düşüncesiyle birçok doktor kullanımına karşı çıkmaktadır. Östrojenin deriyi ve göğüsleri genç görünüşlü, vajinaya yumuşak tuttuğu için birçok kadın bunu gençleştirici bir ilaç olarak görmektedir. Bununla birlikte araştırmalar, aynı sonucun kalsiyum hapları ya da içi boş kaşeler ile de sağlandığını göstermiştir.
Buna karşın bir kadın östrojen tedavisi isterse, tehlikelerinden haberli olmalıdır. Bilindiğine göre endometriumda kanser olasılığını 7 kat arttırmaktadır. Yine de endometrium kanseri erken anlaşıldığı takdirde, tedavisi diğerlerine göre basittir ve birçok doktorun fikrince, bu risk göze alınmaya değerdir. Bu tip kanserin ilk belirtisi kanamadır.Bu durumda hemen bir jinekoloğa başvurulur ve kendisi bu teşhisi koyarsa, tedavi oranı hemen hemen yüzde yüzdür. Bu tip kanserin, rahim örtü tabakasının anormalliğinden olduğu düşünülmektedir ve endometriumun çok fazla kalınlaşmasını önlemek için 3 haftalık östrojen ve sonrasında bir haftalık progesteron tedavisi önerilir. Bu da çelişkili bir tedavi biçimidir. Kuşkusuz ameliyatla rahmi alınmış bir kadının rahim kanserinden korkması beklenemez fakat göğüs kanseri tehlikesini gözetmesi gerekir.
Vücutlarında daha çok östrojen taşıyan kadınlarda göğüs kanseri olma olasılığı daha çoktur. Bununla birlikte östrojen tedavisi gören hastalar doktorlarını daha sık ziyaret ettikleri için, bunlar da olası bir göğüs kanserinin daha erken saptanacağını ileri süren doktorlar, söz konusu hastalarda göğüs kanserinden hayat kaybetme riskinin daha az olduğunu savunmaktadırlar. Bazı bilim adamları da östrojenin yumurtalık kanserlerinin gelişmesini engellediğini savunmaktadırlar.
Hiç belirti vermediği ve çok geç anlaşılan bu tip kanserler, kadınlarda görülen kanserlerin en kötüleridir. Bu yüzden genellikle jinekologlar östrojenin rahim ve göğüs kanserini kolaylaştırsa da, yumurtalık kanserlerinin gelişmesini engelleyeceğinden kullanılmaya değeceği kanısındadırlar. Östrojenli ilaçlar arasında belki en fazla kullanılanı, gebe kısrağın idrarından yapılan Premarin’dir. Amerika’da yaklaşık 3 milyon kadın tarafından kullanılmakta olup, bu ülkede en çok kullanılan ilaçların beşincisi durumundadır.
Ne yazık ki, bu konuda kesin cevaplara sahip değiliz. Bu duruma ulaşıncaya kadar, östrojen tedavisinin yararlarını ve olası tehlikelerini her kadını anlatmak ve son kararı kendisine bırakmak gerekmektedir.
Bazı kadınlar menopoz şikayetlerini azaltmak için progesteron alırlar. Bunun etkisi hemen görülmekte, ancak yan etkileri henüz tam olarak bilinmemektedir.
Menopozlu kadınların tedavilerinde erkeklik hormonları da yıllardır kullanılmıştır. Bazı kadınlar bundan enerji kazandıklarından, kalsiyum dengeleri de düzene girer, kemikleri daha sertleşir. Bu hormon genelde kadında libidoyu da arttırır. Bununla beraber kollarında, bacaklarda ve yüzde kıllanma da yapabilir.
Tekrarlayalım: İşin eni boyu her vakada ayrı ayrı değerlendirilmelidir.
Bazı durumlarda menopoz şikayetleri o denli müthiş olabilir ki, birçok kadın ileri safhada bir ruhsal çöküntüye girerler. Kendilerini kontrol edemezler ve hayat hem kendileri, hem de aileleri için cehennem olur. Menopozdan edilen şikayetler, hafif baş ağrılarından kalp, astım nöbetlerine, şiddetli karın ağrılarına kadar değişir. Şiddetli menopoz şikayetleri bulunanlar genellikle birçok farklı doktora başvurur, onlar da boş yere birçok fazladan test yaptırırlar, film çektirirler. Oysa bunların birçoğunun gereksinimi sevgi, bakım ve anlayıştır. Bazılarıysa östrojen tedavisinden sonra iyileşme hissederler .
Hormon tedavisine başlanınca bu kadınlarda tam bir değişiklik görülür, ruhsal durgunluk, yorgunluk ve mutsuzluğun yerini, mutlu, enerji ve neşe dolu bir kadın alır. Östrojen tedavisine iyi karşılık veren kadınlarda, bu tedavi önerilir.
Östrojen almayan kadının derisi incelir, sarkar, vajinası kurur, saçları dökülür, kemiklerinde erime ve ağrı ile birlikte görülen osteoporoz sonunda omurgasında çöküntü olur. O takdirde vücut büzülür ve şiddetli ağrılar olur. Bu nedenle, östrojeni gerektiren belirtiler varsa ya da kadın yaşlanmamak, var olan iyi durumunu öylece sürdürmek istiyorsa, östrojen tedavisi başlanmalıdır. 3 hafta östrojen ve sonra bir hafta progesteron alıyorsa, rahim kanseri olasılığı çok azdır.
Hormon tedavisi sırasında, herhangi bir erken kanser belirtisini fark edebilmek için yılda bir pap testi salık verilir. Aynı amaçla yine yılda bir rahimden biyopsi de yapılır. Kadın göğüslerini her ay kendisi muayene etmeli, bir ya da iki yılda bir mamografi çektirmeli.
Menopozda vücudunda olan değişiklikleri ve buna karşı hafifletici tedavileri kadın bilirse, o takdirde, menopoz daha iyiye doğru, hamile kalma korkularından uzak, daha akıllıca yaşamaya doğru olumlu bir farklılık olacaktır.
Beslenme Şekli ve Menopoz
Beslenme tarzı bebeklikten başlayarak ileriki yaşlarda da herkes için çok büyük önem taşır. Özellikle kadınlar için menopoz dönemi ve sonrasındaki olabilecek osteoporoz, kalp hastalıkları ve meme kanseri riskini azaltabilmek mümkün olabiliyor. Ayrıca menopoz etkileri, ateş basması ve uykusuzluk sorunları da giderilebiliyor. Bilinmelidir ki, yalnız kadınlar için değil tüm yaş grupları ile kadın ve erkek herkes için kötü beslenme alışkanlıkları ile kanser riski artmaktadır.
Uzmanlar, tüketilen gıdalar ile kanser hastalıklarının bağlantılı olduğuna dikkat çekiyor ve yağlı gıdaların fazlaca tüketildiği gelişmiş ülkelerde meme kanserine daha fazla rastlandığı söyleniyor. Diğer taraftan az yağlı gıdaların tüketildiği ülkelerde ise kanser hastalıkları daha az görülmektedir.
Maalesef tüketilen gıdaların kanser hastalıklarında çok fazla etkileri var. Genel olarak az yağlı ve bol lifli beslenme şekliyle kalp hastalıkları ve meme kanseri dahil olmak üzere bir çok hastalıktan da korunmak mümkün. Ayrıca bol oksijen alarak, egzersiz yaparak, sigara içmeyerek, kafein-tuz-şeker ve alkolü de ölçülü tüketerek sağlıklı ve daha uzun yaşanabilir.