1899 yılında doğan yazar, 1961 yılında vefat etmiştir. Edebiyatımızın büyük yazarlarından olan Peyami Safa, Servet-i Fünun döneminin iz bırakan önemli şairi İsmail Safa Bey’in oğludur.
İki yaşında babasını kaybettiği için “Yetim-i Safa” adıyla anılmıştır. Yazar, yakalanmış olduğu bir kemik rahatsızlığı dolayısıyla 17 yaşına kadar, bu rahatsızlığın kendisine verdiği fiziksel ve ruhi bunalımlarla büyümüştür. Gerek yaşadığı rahatsızlıklardan ötürü, gerekse ülkemizdeki savaşlardan dolayı öğrenimini tamamlayamamış ve Vefa idadisi’ndeki öğrenimini yarım bırakmıştır. 13 yaşında hem para kazanabilmek hem de annesine bakabilmek için çalışmaya başlamıştır.
Hayatının farklı dönemlerinde Keteon Matbaası’nda, Posta – Telgraf Nezareti’nde çalışmış, Rehber-i ittihat Mektebi’nde ise öğretmenlik yapmıştır. Yazar, çalıştığı yıllarda Fransızcasını da geliştirmiştir.
“Peyami Safa” Edebiyatımızdaki Yeri
Edebiyatımızın birçok türünde eserler veren Peyami safa, daha çok romanlarındaki başarılarıyla tanınır. İlk romanlarında sola yakın görüşler gözümüze çarpar.
Ama romanlarına genel olarak bir göz attığımızda toplumsal değişimlerin insanımızda yol açtığı bunalımları, ahlaki anlamdaki çöküntüleri ve çatışmaları işlemiştir. Onun eserlerinde yaptığı en iyi iş olayların üzerinde durmayıp kişilerin ruh çözümlemelerine inmeye başarması olmuştur.
Yazar, düzgün bir eğitim alamamış, hatta eğtimini yarıda bırakmış olsa da kendi kendini yetiştirmiştir. Çağın çeşitli, düşünce akımlarıyla ilgilenmiş olmasının yanı sıra siyasal görüş ayrılıkları karşısında da tavrını ortaya koymuştur. Hatta yazar, bu şekilde bir tavır takınarak Türk basınında derin izler bırakan polemiklere girmiştir.
“Peyami Safa” Eserleri
Peyami Safa, çok yönlü yazarlarımız arasında yer alır. Edebiyatımızda romandan inceleme-deneme yazılarına kadar farklı alanlarda eserler vermiştir. Bu eserlerinden bazıları şunlardır.
ROMAN:
- Gençliğimiz
- Şimşek
- Sözde Kızlar
- Mahşer
- Bir Akşamdı
- Süngülerin Gölgesinde
- Bir Genç Kız Kalbinin Cürmü
- Canan (1925)
- Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (Türk romanına yeni bir soluk getiren bir eserdir. Eserde yazarın psikolojik çözümlemelerindeki başarısı dikkat çeker.
- Fatih-Harbiye ( Bu eser Doğu-Batı çatışmasını etkileyici bir biçimde verir. Yine bu eserde psikolojik tahliller büyük bir ustalıkla yapılmıştır.
ÖYKÜ: Hikayeler (Halil Açıkgöz derledi)
OYUN: Gün Doğuyor
İNCELEME-DENEME:
- Türk İnkılâbına Bakışlar
- Büyük Avrupa Anketi
- Felsefî Buhran
- Millet ve İnsan
- Mahutlar
- Mistisizm
- Nasyonalizm
DERS KİTAPLARI:
- Cumhuriyet Mekteplerine Millet Alfabesi
- Cumhuriyet Mekteplerine Alfabe
- Cumhuriyet Mekteplerine Kıraat
- Yeni Talebe Mektupları