Romatizma daha çok kas, kiriş, mafsal, kemik ve sinir dokularında gözlemlenen, kuvvetsizlik ve ağrıya sebep olan hastalıkların tümüne verilen bir isimdir. Bir çok karışıklıklara sebep olduğundan romatizma hastalığı yerine romatizmal hastalıklar demek daha doğru olacaktır. Romatizma kavramı tıp literatüründe sayıları elliyi aşan bir dizi rahatsızlığa verilen ortak bir isimdir.
Romatizmal hastalıklar; Verem, diyabet ya da kanser gibi ciddi ve yaygın hastalıklardan on misli daha sık görülen, kronik bir hastalıktır. Günümüzde romatizmal hastalıklar otoimmün hastalıklar arasında sayılmaktadır.
Romatoid artrit
Romatizmanın en sık rastlanan biçimi, romatoid artrittir. Diğer çeşitleri ise mafsal hastalıklar, spondilitis, sinir iltihapları, bursitis, lif iltihapları, miyositis, lumbago, siyatik ve nikris gibi adlar alırlar. Bu hastalıklar, kırk yaşın üzerindeki kişileri etkileyen belli başlı rahatsızlıklardır.
Ateşli Romatizma
Daha çok çocuklarda gözlemlenen ateşli romatizma ise en sık 5-15 yaş arasındaki bireylerde görülmektedir. Çocuğun streptokok enfeksiyonu geçirip geçirmediği anlamak için yapılacak olan laboratuar testleri sonuçlarında antisroptolizin-O (ASO veya ASTO) reaksiyonu saptanmalıdır.
Ankilozan spondilit
Başka bir çeşit romatizma hastalığı da ankilozan spondilit ile bilinen, omurga eklemlerinde rastlanan bir hastalıktır. En çok erkeklerde görülen bu rahatsızlık erkeklerin yaklaşık yüzde doksanında saptanmaktadır. İltihaplı romatizmal rahatsızlıklar arasında, romatoit artritten sonra, en çok görülen hastalık ankilozan spondilittir. Rahatsızlık, kalça kemikleri ile sağrı kemikleri arasındaki eklemlerde başlamaktadır.
Ağrılar giderek şiddetlenerek kaliteli bir yaşamı engeller hale gelir. Bel, bacak ve sırta yayılarak ağrı bir çok yerde hissedilmeye başlanır. Ağrılar genellikle günün erken ve geç saatlerinde şiddetlenerek çoğalır. Diğer zaman dilimlerinde ağrı azalsa dahi küçük bir sarsıntı, merdiven çıkma, otobüse binme, hastada ağrıları hissettirir. Ankilozan spondilit hastalığının başlangıç döneminde, gözlerde kızarıklık, topukların arka bölümlerinde ağrı, peniste ise akıntı olabilir. En sık görülme yaşı yirmili yaşlar olmakla beraber çocuklarda ve yaşlılarda da saptanabilmektedir.
Yumuşak doku romatizması
Eklem dışı bir romatizma hastalığı olarak da bilinen yumuşak doku romatizması; adından da anlaşılacağı üzere yumuşak dokulara yerleşir. Bu yumuşak dokular; kaslar, tendonlar, tendon kılıfları, yağ dokuları ve bağ dokuları gibi, yumuşak dokulardır. Yumuşak doku romatizması hastalığının en tipik belirtisi, oluştuğu bölgedeki ağrılardır. Bu hastalık kadınlarda daha sık görülmektedir.
Nedenleri arasında tek yanlı aşırı zorlamalar, soğuk esintide kalma ve omurgadaki duruş hataları sayılabilir. Yumuşak doku romantizması bademcik, sinüzit, safra kesesi, yumurtalık ve yumuşak dokularda ağrılara sebep olur. Yumuşak doku romatizması rahatsızlığının en çok görülen sebeplerinden biri de; ruhsal gerginliktir. Sırt, bel ve eklem ağrılarının çoğunun sebebi stres ve kötü ruhsal durumdur.
Kollajen doku hastalıkları
Romatizmal rahatsızlıkların sistemik olan diğer çeşitleri kollajen doku hastalıklarıdır. Kollajen doku hastalıkları sistemik lupus eritematosus, dermatomyositis, periarteritis, nodoza gibi kategorilere ayrılmaktadır. Bu rahatsızlıklar da şiddetli hissedilen eklem ağrıları sebebiyle romatizmal hastalıklara benzetilmektedir.
