Öğretmen kökenli yazarlarımızdandır. 1928 yılında İstanbul’ da doğan yazar, öğretmenliğe başladığı 1956 yılına kadar bir süre kaynak işçiliği yapmış, Almanya’ da bulunmuştur. Yaşamı boyunca az sayıda ancak nitelikli hikaye ve romanlar kaleme almıştır.
Sokakta Romanı Üzerine
Bahattin Özkişi, Sokakta romanında imgesel bir dille ahlaki çöküşün sosyal yapıya olan ilişkisini etkili bir konu üzerinden, sürükleyici bir şekilde başarı ile işlemiştir.
Sokakta Romanının Özeti
Bahaettin Özkişi’ nin Sokakta adlı romanı bir mahallede işlenen cinayetin perde arkasında insanı sosyal çöküşü içinde ele almaktadır. Romanın giriş bölümünde yaşlı bir kadın cinayeti anlatılır. Okuru bu cinayete götüren olay, iki eski arkadaşın bir karakolda karşılaşmasıdır. Cinayet zanlısı, olayı araştırması istenen komiserin yakından tanıdığı bir arkadaşıdır. Bu karşılaşma, oldukça vahşice öldürülen yaşlı kadının katil zanlısı olarak yakalanan oğlunu iyiliği ve dürüst kişiliği ile tanıyan komiser için şaşırtıcıdır.
Katil zanlısı, ısrarla cinayeti kendisinin işlemediğini belirtmekte ve cinayet zanlısı olarak ‘onlar’ ismini vermektedir. Cinayeti soruşturan komiser, katil zanlısının çocukluk arkadaşıdır. Bu şiddet olayını arkadaşına konduramamakta onun suçsuz olduğunu kanıtlamak için gerçek katili yakalamak istemektedir. Komiser, yaşlı kadının öldürüldüğü odada duyduğu seslerden etkilenir ve yaşlı kadını arkadaşının öldürmediğine emin olur.
Komiserin uzun yıllar görmediği ve en son ayrıldığı dönemde kardeşliğin, insancıl duyguların olduğu sokakta şimdi cinayet işleyen ‘onlar’ yani şeytanlar vardır. Dolayısıyla roman bu ‘onlar’ imgesini ahlaki çöküş ile toplumsal huzurun bozulması arasındaki bağlantıyı kurmak için güçlü bir araç olarak kullanır.
Olaylar zincirinde yaşlı kadının katil zanlısı oğlu bir akıl hastanesine kapatılır. Bu dönemde cinayet sırasında evde olmadığı kanıtlanınca serbest bırakılır.
Romanın baskın kahramanı komiser, bu olayların peşini bırakmak istememektedir. Olayı derinliğine incelemeye başlar. Şüpheleri yaşlı kadının büyük oğlunda toplanır ancak onu tutuklamak isterken vurularak, uzun bir dönem ayağa kalkamaz. Ancak cinayeti çözmeye yönelik kararlılığı iyileşmesinin ardından onu yeniden harekete geçirir. Bu esnada yaşlı kadın cinayetinin sırrını bu cinayetle bağlantılı başka bir olaydan yola çıkarak çözer.
Roman, mahallede bu tür olayların yaşanmaması için imgesel bir şekilde ahlaki değerlere ve imana bağlanılması gerektiğini vurgulayarak sonlanır.