Mezopotamya topraklarında yaşamış olan bir çok kavimden ve imparatorluktan daha fazla gelişim sağlayabilmiş, daha fazla katkıda bulunabilmiş ve bütün bu gelişimlerin temellerini atabilmiş uygarlıktır.
Din, astronomi, fal, matematik, geometri, tıp, edebiyat, dil konusunda en fazla gelişim sağlayabilmiş toplulukların en başında Sümerler gelir. Bunların dışında bilinen ilk uygarlık ve ilk hukuk devleti olma sıfatlarını taşırlar. Bilinen ilk hukuk devleti olmalarının sebebi, ilk yazılı kanunları Sümerler’ in bulup kullanmasıdır.
Sümerlerin Urgakina kanunlarında özel mülkiyet görülmüştür. Bunun dışında çok tanrılı dinlere inanırlardı ve şehir devletleri halinde yaşarlardı. Sümerler matematiğe ve bilime oldukça fazla katkıda bulunmuşlardı.
Yukarıda bahsedildiği gibi Mezopotamya toprakları saldırıya ve istilaya açık olduğundan Sümerler’ de askere ve askeri alana önem vermişlerdir. Eli silah tutan her genç askere gidiyordu fakat köleler askere gidemiyordu.
Milattan önce 2000′ li yıllarda Sümerler, Akadlar tarafından yıkılmıştır.
