Varis Nedir?
Toplardamarların genişlemesine ve şişmesine varis denir. Genellikle, vücudun en fazla basınç altında kalan bölgesi olan bacakların alt kısımlarında görülen varis, yalnızca estetik açıdan değil, sağlık açısından da önlem almayı gerektirir. Varisi olanlarda, gece kramplar yaşanır, bacaklarda kaşıntı, şişkinlik olur, ayakta kalınca ağrı başlar. Kadınların, hamilelik ve period dönemlerinde varislerle ilgili şikayetleri artar.
Damarlarımızda Varis Olduğunu Nasıl Anlarız?
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Kürşat Bozkurt, varisin aşamalarını anlatıyor:
Çapı 1 ile 3 mm. arasında olan varisler birinci derece varislerdir. Birinci derece varisler hastaya zarar vermez ve cilt dışından belli olmaz. Birinci derece kılcal varislerde ağrı ve sızı çok az olur. Kılcal varislerde daha çok görüntü problemi olur. Hastalarda bunla ilgili yakınma varsa tedavi edilir.
İkinci derece varislerde damarın çapı 4-5 milimetrenin üzerine çıkar. İkinci derece varisler dışarıdan çok kolay fark edilir. Daha şiddetli ağrı ve yakınmalara neden olurlar. Üçüncü derece varislerde bacakta şişme başlar. Hastanın sağ bacak çapı 20 cm. ise sol bacak çapı 25 santimetreye çıkabilir. Üçüncü derece varislerde ağrı şikayeti daha yoğun görülür. Ayakkabı giyememe sıkıntısı başlar.
Dördüncü derece varislerde ayak bileği çevresinde siyaha yakın renk değişiklikleri görülür.
Beşinci derece varis altıncı derece varis ile dördüncü derece varis arasında bir yerdedir.
Altıncı dereceye gelmiş varisler ayak bileğinde yaralara sebep olur. En basit varisler kılcal varislerdir. En ciddi varisler ise ayak bileği çevresinde yaraya neden olan varislerdir.
Varise Sebep Olan Durumlar Şu Şekildedir;
1-Spor yapmamak hareketsiz kalmak
2-Mesleki durumlar sebebiyle sürekli ayakta kalmak ve ya tam tersi sürekli oturmak
3-Sıcaklık derecesi yüksek yerlerde uzun süre yaşamak
4-Sigara ve alkol almak sürekli kullanmak
5-Karaciğerde meydana gelen rahatsızlıklar sonucu
6-Toplar damarda oluşan tıkanıklıklar
7-Vücuda uygulanan sıcak su banyoları ve benzer durumlar
8-Aileden gelen kalıtsal durumlar
9-Hamilelik sonucu oluşan durumlar.
Varisten Korunmak İçin Kaçınmak Gereken Davranışlar Nelerdir?
Varisten korunmak için uzun süre hareketsiz oturmaktan ve ayakta kalmaktan kaçınmak, düzenli olarak egzersiz yapmak, kilo almamaya dikkat etmek ve sigara, alkol tüketimini azaltmak gerekir. Çok sıcak suyla banyo yapmak da varislerin ilerlemesini hızlandırır. Bu nedenle kaplıca, sauna gibi sıcak ortamlardan uzak durmak büyük önem taşır.
Dar pantolonlar da zararlıdır. Baldır kaslarını çalıştırdığı için yüzmek iyi gelir. Ancak sabah ve akşam saatleri tercih edilmeli, sıcak kum ve güneşten uzak durulmalıdır. Her akşam yatmadan önce bacaklara soğuk suyla yapılan duş masajı ve sırtüstü yatar vaziyette bisiklet çevirme egzersizi ertesi gün için rahatlık sağlar. Ayrıca yatağın ayak kısmını mümkünse yükseltmek gerekir.
Varis Tedavisi Nasıl Yapılır?
Varis tedavisinde yıllardır uygulanan varis çorapları güncelliğini hala yitirmedi. Ailesinde varis bulunan ya da yukarıda belirtilen risk faktörlerini taşıyan kişilerin en azından koruyucu düzeyde, düşük basınçlı varis çorabını günlük yaşamlarında kullanmaları tavsiye edilir. (Sabah yataktan kalkmadan, ayaklar yukarı kaldırılarak dinlendirilmeli ve bu konumdayken çoraplar giyilmeli. Ancak yatarken çıkarılmalı.)
Varis tedavisinde çok değişik yöntemler var. Artık yara oluşmuş olgularda tedavi çok komplekstir. Hangi yöntem uygulanırsa uygulansın, yeniden varis oluşumu özellikle ailesel yatkınlık olan hastalarda söz konusudur. Son yıllarda lazer yöntemi ile varis tedavisinde büyük gelişmeler kaydediliyor.