Yumurtalık kanseri, diğer genital organ kanserlerine göre, rahim ağzı kanseri ve rahim kanseri kombine biçimde olan kanserlerden daha fazla ölümlere yol açmaktadır. Her yıl yaklaşık 27. 000 yeni vaka tanılanmaktadır. Yumurtalık kanserini erken evrede tanılamak oldukça zordur; bu nedenle bu kanserin, rahim ağzı veya rahim kanseri kanserinden daha öldürücü olması daha olasıdır.
Bir kadının yumurtalık kanseri olma riski şu etkenlere göre artar: Eğer yumurtalık kanserli bir aile öyküsü varsa, 50 yaşının üzerindeyse, hiç doğum yapmamışsa, hiç doğum kontrol hapı kullanmamışsa, menopoza 51 yaşından sonra girmişse, ya da meme, akciğer veya kolon kanseri öyküsü varsa.
Kadının yumurtalık kanseri olma riskini artıran bazı genlerin belirlenmesi mümkündür. Bununla birlikte, şimdiye kadar keşfedilen genler, yumurtalık kanserinin yalnızca küçük bir bölümünden sorumlu gibi görünmektedir.
Sahip olduğunuz çocuk sayısı gibi belirli durumlar, sizi yumurtalık kanserinden korumaktadır. Doğum kontrol hapları yumurtlamayı önlediği için, bu hapları kullanmak ömür boyu %50’ye varan oranda yumurtalık kanseri olma riskinizi azaltabilir. Bu nedenle, yumurtalık kanseri olma riski yüksek olan kadınların oral kontraseptifler kullanması tavsiye edilmektedir.
Belirtileri Nelerdir?
Yumurtalık kanseri, tümör, çoğunlukla doktorunuzun pelvik muayene sırasında fark edebileceği bir büyüklüğe erişinceye kadar, ya hiçbir belirti göstermez ya da belirtiler kanser diğer organlara yayıldıktan sonra belirir. Bu nedenle, yumurtalık kanserine “sinsi” hastalık denmektedir. Ayrıca, belirtiler daha az ciddi problemlerden kaynaklanan belirtilere benzer olabilir. Örneğin, mide bulantısı, kusma, sık idrara çıkma, kabızlık veya karında şişlik ya da şişkinlik hissi gibi.
Bu nedenlerden dolayı, vakaların %75’ine hastalığın geç evrelerine kadar tanı konulamaz.Hastalık, belirtilere yol açmadan önce, doktorlar yumurtalık kanserini erken evresinde fark edebilecek görüntüleme sistemleri icat etmek için çok sıkı çalışmaktadırlar. Pelvik muayene sırasında yumurtalıkları muayene etmekle, yumurtalık kanseri erken evresindeyken ara sıra fark edilebilir. Ama genellikle fark edilemez.
Vajinal ultrason da yumurtalık kanserini erken evredeyken bazen gösterebilir lakin çoğunlukla da göstermez. Vajinal ultrason, özellikle menopoza girmiş olan kadınlarda, ciddi bir şey olmadığı sonradan anlaşılan şüpheli bölgeleri de sık sık saptar. Yanlış pozitif test sonuçlan, korkuya ve gereksiz cerrahi işlemlere (laparoskopi gibi) neden olabilir.
Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Pelvik ya da vajinal ultrason sırasında yumurtalık üzerinde bir kitle fark edilir ya da görülürse, doktorunuz yumurtalık kanserinden şüphelenebilir. Ultrason ayrıca, bir yumurtalık tümörüyle yumurtalık kistini de birbirinden ayırt edebilir.
Kanser riskinize ve kitlenin nasıl ortaya çıktığına bağlı olarak, doktorunuz birkaç ay içinde yeni bir ultrason yaptırmanızı ya da dokuda anormal kanserli hücrelerin var olup olmadığının mikroskop altında incelenebilmesi için, yakın bir tarihte bir kitle biyopsisi yaptırmanızı tavsiye edebilir. Biyopsi, yumurtalıktan ve karında yayılmış olan diğer olası kanserli bölgelerden görüntü almaya olanak veren laparoskopi ile yapılabilir.
Kanser anüjen kan testi, bazen yumurtalık kanseri hücreleri tarafından üretilen bir proteini açığa çıkarır. Ancak bu test, son derecede doğru değildir çünkü protein seviyesi, çok sayıda kanserli olmayan oluşumda da yüksek olduğu gibi, yumurtalık kanseri olan bazı kadınlarda da normaldir.
Tanı, ancak, yumurtalıktan alman örnek bir doku incelendikten sonra konulabilir. Kansere tanı konulmuşsa, bundan sonraki soru, kanserin ne kadar uzağa yayılmış olduğudur. Doktorunuz yayılmışlık belirtileri olup olmadığını inceleyecektir; bu belirtiler arasında karında çok miktarda sıvı, karın bölgesinde başka kitleler, kasıkta şişmiş lenf bezleri ya da rektal muayene sırasında bulunan nodüller yer alır. Karnın bilgisayarlı tomografisi büyümüş lenf bezlerini ya da kanserin yayıldığı izlenimini veren diğer kütleleri araştırmak için gerekli olabilir.
Kanserin yayılmışlığını, ilaveten incelemek ve mümkün olduğunca çok tümör çıkarmak için keşif amaçlı laparotomi adı verilen cerrahi bir işlem uygulanabilir. Bu ameliyatta cerrah, karnı keserek açar, karnın içini iyice inceler ve kanserin yayılma belirtilerinin laboratuarda incelenmesi için doku örnekleri alır. Genellikle yumurtalıklar, fallop tüpleri, rahim evresi ameliyat sırasında belirlenir.
Evre, ameliyattan sonra göreceğiniz tedavinin türünü etkiler. Çoğu kadının geç evre yumurtalık kanseri olması nedeniyle, kemoterapi ya da radyasyon tedavisi genellikle tavsiye edilir. Eğer dokunun biyopsileri daha kapsamlı bir yayılmayı gösteriyorsa, kanserden etkilenmiş olabilecek diğer organları çıkarmak üzere ilave bir ameliyat daha gereklidir.