Birinci Trimester 1. Haftası
Bilinenin aksine hamileliğinizin başlangıcı, ilişkinizin gününe göre değil son adet tarihinizin ilk gününe göre hesaplanır. Tıbbi olarak gebeliğinizin başlangıcı son adet tarihinizin ilk günü olarak kabul edilir. Bu hesaplamaya göre gebeliğiniz 40 hafta sürer (9 ay 10 gün) ve bu süreci takip ederken, hafta olarak ifade etmeniz sizin için daha yararlı olacaktır. Ortalama olarak 28 günde bir adet gören kadınlar için yumurtlama zamanı kanamanın başlangıcından itibaren 14. gündür. Bazı kadınlarda bu süreç daha farklı olabilir (daha uzun ya da daha kısa).
Hekiminiz size buna göre bir tarih verecektir. Yumurtlama zamanında yumurta kesesi çatlayarak yumurta kanallarına atılır. Bu yumurta hücresinin hafta olarak yaşı gebelik haftası olarak kabul edilir. Bu dönem artık sizin için yeni bir başlangıçtır. Artık kötü alışkanlıklardan vazgeçmenin zamanı gelmiştir. İdeal bir hamilelik dönemi geçirmek ve bebeğiniz için iyi bir ebeveyn olmak istiyorsanız, iyi bir başlangıç yapmanız gerekir. Örneğin; sigarayı bırakın ve alkol almamaya özen gösterin.
Özellikle de ilaç alırken mutlaka doktora danışın. Bebeğinizin sağlıklı gelişebilmesi için beslenme alışkanlıklarınızı gözden geçirin. Bol bol sebze ve meyve tüketin. Katkılı besinlerden uzak durun. Mümkün olduğu kadar doğal gıdalarla beslenin. Doktorunuzun kontrolünde vitamin almaya da başlayabilirsiniz.
Yine bu hafta da bol bol su için ve sıvı tüketiminizi artırın. Egzersiz yapmaya başlayabilirsiniz. En azından kısa yürüyüşlere başlayabilirsiniz. Fiziki durumunuzun dışında sizi üzebilecek, stresli ve gergin ortamlardan uzak durmalısınız. Pozitif düşünmeye ve pozitif davranmaya çalışın. Böyle bir başlangıç bebeğiniz için çok önemlidir.
Ailenizden gelen kalıtsal durumlar varsa, bir doktora başvurarak tespit edilmesi ve bebeğinizi etkileyebilecek olası koşulların ortadan kaldırılmaya çalışılması da gerekir
Birinci Trimester 2. Haftası
Artık hormonlar hızla çalışmaya başlamıştır. Döllenmiş yumurtanızın gelişimi devam etmektedir. Yumurtanın yerleşeceği tabaka, (rahim içindeki endometrium bölgesi) hamileliğe uygun bir şekilde kalınlaşır. Bu kalınlaşma embiryonun rahim içinde rahatlıkla tutunmasını sağlar. Bu haftanın sonunda gelişen yumurta çatlayarak yumurtalıktan atılır. Yani yumurtlama meydana gelir. Bir adet döneminde kadında sadece 1 yumurta üretilir ve çatlar.
İkizlerde ve üçüzlerde farklı olarak bir yumurta değil, birden fazla yumurta atılır. Bu yumurtaların hepsi döllenir ise çoğul gebelik olur.
Yumurtlama günlerinizi sağ ya da sol kasıklarınızdaki ağrılardan ya da bir doktor yardımı ile tespit edebilirsiniz.
Her ay adet kanaması olmasının nedeni olabilecek bir gebelik için rahmin iç tabakasının yenilenmesidir.
Gebe kalabilmenin en ideal yolu, eşlerin düzenli olarak haftada en az iki kez ilişkiye girmeleridir.
Birinci Trimester 3. Haftası
Artık yeni bir hayat başlıyor. Bu haftada yumurta hücresi ile sperm follop tüplerinde karşılaşır. Yaklaşık olarak bin adet spermin yumurtanın etrafını sarmasına rağmen içlerinden sadece bir tanesi içeri girmeyi başarır. Spermin yumurta içine girmesi yaklaşık olarak 20 dakika sürer ve artık diğer spermler içeri giremez. Artık döllenme ile birlikte yeni bir yaşam başlamıştır.
Hamileliğin gerçekleşmesi için yumurtlamadan sonraki yumurta hücresinin spermle döllenmesi gerekir. Yumurtanın etrafını çok sayıda sperm hücresi sarar; fakat bunlardan yalnızca bir tanesi ve en iyi özelliklere sahip olanı içeri girmeyi başarabilir.
Sperm yumurtanın içine girdikten sonra, spermin 23’er kromozomlu genetik materyalleri birleşir ve 46 kromozomluk bir hücre oluşur. Eğer yumurtaya giren sperm X kromozomu taşıyorsa oluşacak bebeğin cinsiyeti kız, Y taşıyorsa oluşacak bebeğin cinsiyeti erkek olur.
Döllenme yaklaşık olarak 24 saat sürer. İlişki sırasında yaklaşık olarak 300 milyon sperm bırakılır. Fakat spermlerin sadece yüzde 1’i rahmin içine kadar gidebilir. İçeri giren spermler yaklaşık olarak 10 saatlik bir yolculuğun ardından yumurta hücresinin içine girmeye çalışırlar. İçlerinden yalnızca 1 tanesi bunu başarır ve savaşı kazanır. Sperm ve yumurta hücrelerinin çekirdeklerinin birleşmesiyle zigot meydana gelir ve döllenme süreci sona erer.
Döllenmeden 1,5 – 3 gün sonra tek hücreli olan zigot bölünmeye başlar. Yaklaşık olarak her 20 saatte bir hücre sayısı iki katına çıkar. Hücre sayısı ya ulaştığında artık bu canlının adı moruladır. Bu gelişimler sırasında morula haline gelen zigot, rahim boşluğuna doğru yol almaktadır. Morula 4 gün sonra uterusa ulaşır. Bu sırada hücre bölünmesi hızlı bir şekilde devam ederken, morulanın merkezinde bir boşluk oluşmaya başlar.
Morula artık; olmuştur. Bu aşamada artık hücreler farklılaşmaya başlamıştır. Döllenmeden 5-6 gün kadar sonra bebek adayınız rahim içine yerleşmeye (implantasyon) başlar. Bu dönemde bazı anne adaylarında az da olsa lekelenme tarzında bir kanama olabilir. Buna implantasyon kanaması denir. Bu aşamada rahim içi zarında kanama artar ve hamileliğin devam edebilmesi için gerekli olan kan dolaşımı başlar.
Bebeğin anne rahmine yerleşmesinden sonra gebelik hormonu (beta HCG) salgılanmaya başlar. Bu aşamada yapılacak kan tahlili ile gebeliğin varlığı tespit edilebilir.
Birinci Trimester 4. Haftası
Adet görmeniz gerekiyordu, fakat geciktiniz. Korku, merak, heyecan gibi karmaşık duygular yaşıyorsunuz. Ne olacak şimdi? Belki de hala hamile olduğunuzdan haberdar değilsiniz. Yapmanız gereken en doğru tercih bir jinekoloğa gitmektir. Yapılacak bir kan tahliliyle kesin sonuçlar alabilirsiniz. Artık sizde de fiziksel ve ruhsal değişiklikler meydana gelir. Adet öncesi yaşadığınız değişikliklere yakın belirtiler olur. Örneğin; halsizlik, yorgunluk hissi ve göğüslerinizde dolgunluktur.
Bunlara rağmen gebelik belirtileri daha ortaya çıkmamıştır. Neler olduğunu bilmiyorsunuz, ama içinizdeki minik canlının temel dokuları gelişmeye başladı bile. Bunlar; endoderm (bu dokudan akciğerler ve karaciğer, sindirim sistemi ve pankreas), mezoderm (iskelet, kas sistemi, böbrekler, kan damarları ve kalp), ektoderm (cilt, saç, göz bebekleri ve sinir sistemi).
Dördüncü haftanın sonlarına doğru minik canlınızın göbek kordonunun temeli de atılır.
Birinci Trimester 5. Haftası
5Bu hafta başından itibaren gebelik belirtilerini hissetmeye başlarsınız. Göğüsleriniz hassaslaşmaya başlar ve dolgunlaşır. Çünkü artık süt bezeleriniz uyarılmaya başlamıştır. Sık acıkabilirsiniz ve bulantılar artar. Yine bu haftada rahminizin büyümesi nedeni ile idrar kesenize baskı yapar ve sık sık idrara çıkma ihtiyacı duyabilirsiniz. Bu belirtilere rağmen doktora başvurmadıysanız, acele etmelisiniz. Vajinal ultrasonografi ile minik canlınızı görebilirsiniz.
Artık içinizdeki yaşamın gelişimi iyice hızlanmıştır. Organlar gelişmeye ve değişmeye başlamıştır. Bebeğiniz bu haftalarda ters c harfi şeklindedir.
Bebeğin baş kısmından en ucuna kadar kıvrımlı bir yapı oluşmasına Nöral tüp denilir. Bu aşamada beyin ve omurilik dokusu gelişir. Bu arada oluşan balon şeklindeki yapıya da yolk kesesi denir. Yolk kesesi bebeğin gelişiminden sorumludur ve plasentanın (bebeğin eşi) gelişmesiyle ortadan kalkar. Artık önceki haftalarda oluşmuş olan ilkel kalp, damarlara kanı pompalayarak dokuların kanlanmasını sağlamaya başlamıştır.
Birinci Trimester 6. Haftası
Gebelik hormonlarının artması nedeniyle artık sizde daha belirgin değişimler meydana gelir ve şikâyetleriniz artar. Sabah kalktığınızda mideniz bulanabilir ve kusabilirsiniz. Çok sevdiğiniz bir parfüm kokusu sizi eskisi kadar etkilemiyordur ve mideniz bulanmaya başlar. Yemek kokuları dayanılmaz bir hal alır. Bazı yemekleri düşünmek bile midenizin bulanmasına neden olabilir. Bunun yanında bazılarını da çok canınız çekebilir. Bu şikâyetler normaldir ve geçicidir. Birinci Trimester’ de, yani bu dönemde bebeğinizin organ gelişimi devam ettiği için kendinize, yediklerine ve içtiklerinize çok dikkat etmelisiniz. Kötü alışkanlıklardan kurtulmanın zamanı geldi de geçiyor bile…
Temizlik ve bakım da daha önemli bir hal alır; fakat manikür, pedikür ve saç boyasından kaçının. Dikkat etmeniz gereken bir diğer konu da vajinal kanamalar ve kramplardır. Bu bulgular bir düşük habercisi olabilir. Bu gibi durumlarda vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmalısınız. Bu haftada bebeğinizin boyu 5mm kadardır. Geçen her gün bebeğiniz daha da hızla gelişir. Göbek kordonu, gözleri, göz kapakları, kulakları, ağzı, burun delikleri, parmakları belirginleşmeye başlar. Bebeğinizin kol ve bacak oluşumları belirgin hale gelir. Artık ilkel kalbi atmaya başlar, fakat tam bir kan dolaşımı gerçekleşmez.
Birinci Trimester 7. Haftası
Bu haftada dış görünüşünüzde pek bir değişim olmazken içerideki çalışmalar hızla devam eder. Bebeğinizin boyu yaklaşık olarak 8-10 mm kadar olmuştur. Bebeğinizi görebilme imkanınız olsaydı, yüzünü ve göz bebeklerini siyah birer nokta şeklinde fark edebilirdiniz. Ağzı, burnu ve burun delikleri, kulakları, göbek kordonu, iyice belirginleşmeye başlamıştır. Kolları, bacakları, parmakları, dizleri, dirsekleri tomurcuk halinde gelişmeye devam eder. Beyni 3 ana bölüme ayrılır. Kan dolaşımı başlar ve kalbi dakikada 150 defa atar. Yine bu dönemde sindirim sistemi ve akciğerleri de gelişimine devam eder.
Hamileliğiniz boyunca minik bebeğiniz amniyos kesesi denilen sıvının içinde gelişmektedir. Bu kese bebeğinizi dışarıdan gelebilecek darbelere ve sıcaklık değişikliklerine karşı korur. Bu sıvı dolu kese aynı zamanda içinizdeki yaşamın en rahat şekilde gelişmesi için uygun ortamı yaratır.
Bu dönemde bulantı ve kusma yüzünden kilo kaybedebilirsiniz. Bulantılarınız 16. haftaya kadar devam edebilir. Bulantılarınızı sık ve az öğünler yiyerek hafifletebilirsiniz.
Bulantıları azaltmak için yataktan kalkmadan önce kraker ve galeta tarzı besinler tüketebilirsiniz. Sıvıları ise yemek arlarında almanız daha uygun olabilir.
Birinci Trimester 8. Haftası
Hamileliğe alışma zamanı… Bebeğinizin boyu artık 15 – 20 mm kadardır. Minik çiçeğiniz yaklaşık olarak 3 gr ağırlığındadır ve hareketlenmeye başlamıştır. Her ne kadar o hareket etmeye başlasa da, siz bunu ancak 16. ve 20. haftalar arasında fark edebilirsiniz. Bu haftada bebeğinizin dili, dudakları iyice gelişir. Dişetlerinin altında dişlerinin oluşumu başlar. Yemek borusu nefes borusundan ayrılır. Akciğerlerin gelişimi bu hafta daha da hızlanır. Kalp kapakçıkları ve 4 odacık fark edilir. Bağırsakları, pankreası ve bronşları da belirgin hale gelmeye başlamıştır. Göz kapakları kıvrım şeklinde belirmeye başlar ve gözleri hala kafasının iki yanındadır.
Bebeğinizin kıkırdak halindeki iskeleti artık sertleşmeye başlayacaktır ve parmakları daha belirgin ama perdelidir.
Bu dönemde rahminiz bir portakal kadar büyümüştür ve bunun sonucunda kasılmalar olabilir. Cildinizde de değişiklikler meydana gelebilir. Cilt problemleri yaşayabilirsiniz. Sivilcelenme ve yağlanma olabilir. Bu değişimler genellikle Birinci Trimester’in sonunda ortadan kaybolur.
Birinci Trimester 9. Haftası
Artık bebeğinizin boyu 22 – 33 mm kadardır ve ağırlığı da 4 gram civarındadır. Minik yavrunuzun yüzü artık iyice belirginleşmeye başlamıştır. Dudakları gelişmeye devam ederken, ağzını açıp kapatmaya başlar. Kulakları belirginleşmektedir. Gözleri hala yüzünün iki tarafındadır. Göz kapaklarındaki gelişim hızlanmıştır. Burun delikleri belirginleşir ve koku sinirleri oluşmaya başlar. Bağırsakları göbek kordonu içinden çıkarak karın boşluğuna doğru yol alır. Kalbi iki ayrı yönde kanı pompalar.
Basit cinsiyet hücreleri oluşmaya başlar, fakat henüz cinsiyeti belli değildir.
Sizde de gözle görülen bir farklılık olmasa da göğüsleriniz iyice dolgunlaşmaya başlar. Rahminizdeki genişlemeden dolayı midenizde yanma ve hazımsızlık problemleri yaşayabilirsiniz. Bu şikayetlerinizi azaltmak için yediklerinize dikkat edin. Tıka basa yemek yemeyin, her zamanki gibi az az ve sık sık yiyin.
Birinci Trimester 10. Haftası
Bebeğinizin bu haftaki en önemli gelişimi idrar üretmeye başlamasıdır. Böbrekleri artık daha iyi çalışıyordur. Üretilen idrar, amniyos sıvısı içine boşalır ve sıvının devamlılığını sağlar. Yine bu dönemde beyin gelişimi de hızla devam etmektedir. İç kulakta dengeyi sağlayan sinirler gelişmiştir. Dudakların ve kalbin oluşumu tamamlanmıştır. Dizleri, ayakları, parmakları ve tırnakları belirginleşir. Kasları güçlenir.
Eklem ve kas oluşumları neredeyse tamamlanmıştır ve bebeğiniz daha da hareketlenmeye başlar. Cinsel organlar henüz dışarıdan görülmez, ama erkek bebeklerde testisler testosteron üretmeye başlamıştır. Göz kapakları bu haftanın sonunda gelişimini tamamlar, fakat uzun süre kapalı kalacaklardır. Şikayetleriniz biraz artabilir. Ayaklarınızda şişme, varis gibi rahatsızlıklar baş gösterebilir. Bunları minimuma indirmek için çok uzun süre oturur durumda ve de ayakta kalmayın; küçük küçük 10’ar dakikalık yürüyüşler yapın. Hamilelikte vücuttaki kan miktarı arttığı için cildinizde, yakın olan damarlarınızda koyulaşmalar görebilirsiniz.
Yine bu süreçte duygusal çalkantılar yaşayabilirsiniz. Hormonlarınızın etkisiyle sinirlilik, huzursuzluk, sıkıntı hali ya da tam tersi olarak kendinizi aşırı mutlu hissedebilirsiniz. Artık kilonuz artmaya başlar. Hamilelik boyunca alınmanız gereken ideal kilo kişisel özelliklerinize bağlı olarak, 12 – 17 kilo arasıdır. Gebeliğiniz süresince kesinlikle diyet yapmamalısınız.
Birinci Trimester 11. Haftası
Bebeğinizin organlarının en hızlı geliştiği haftadır. Embiryo gelişimini tamamlamıştır ve artık fetustur. Tebrikler! Gebeliğinizin en kritik dönemlerini atlatmak üzeresiniz. Bebeğinizin kulakları gelişmiştir. Kafası boyunun yarısı kadardır ve beyni gelişimini devam ettirmektedir. Gözleri hala kapalıdır ve iris tabakası olgunlaşmaktadır. Rahminizin genişlemesi nedeniyle vücudunuzun ağırlık merkezi öne doğru kayar. Bu da bel ağrılarına neden olabilir.
11 ve 12. haftalar arasında kanınızdan ölçülen değerler ile bebeğinizde oluşabilecek doğuştan kromozomal bozukluklar hakkında risk hesaplamaları yapılır.
Birinci Trimester 12. Haftası
Artık bebeğinizin bütün organları gelişimini tamamlamış ve hacim olarak büyümeye başlamışlardır. Boyu yaklaşık olarak 70 mm’dir ve ağırlığı da 9 – 14 gram kadardır. Yüzü artık daha insani bir şekil almıştır. Oldukça hareketlidir, fakat henüz hareketlerini kontrol edemez.
Tırnakları ortaya çıkar. Saçları ve tırnakları uzamaya başlar.
Bağırsakları karnının içine girmiştir ve hareketlenmeye başlar. Dış genital organlar gelişimini tamamlamamıştır; fakat kızlarda dudaklar, erkeklerde ise penis ayırt edilebilir. İyi haber… Büyüyen rahminiz sizi eskisi kadar rahatsız etmeyecektir. Böylelikle sık sık idrara çıkma ve midenizdeki yanma hissi şikayetleri azalır. Fakat ilerleyen zamanlarda, gebeliğinizin son döneminde bu şikayetler tekrar ortaya çıkacaktır. Yine bu haftada kan hacminizin artmasından dolayı baş dönmeleri, baş ağrıları gibi şikayetleriniz olabilir. Buna karşılık bulantı ve yorgunluk şikayetleriniz azalacaktır.
Birinci Trimester 13. Haftası
Bu haftada bebeğinizin yüzü giderek daha da insana benzemektedir. Gözleri kafasının iki tarafındayken ortaya doğru kaymaya başlar. Kulakları hemen hemen dudaklarının hizasındayken, yukarıya doğru çıkar. Ultrasonla cinsiyet belirlemek için erkendir, ama dışarıdan bakıldığında cinsiyet belirlenebilir. Minik yavrunuzun boyu biraz daha uzar. Yine bu hafta, Birinci Trimester’in son haftasıdır. Artık bulantı, kusma şikayetleriniz yok denecek kadar azdır. Bu haftadan itibaren kendinizi fazla yormamanız ve dinlenmeniz gerekir. Rahminiz giderek büyüdüğü için etrafındaki zar gerilir ve bunun sonucunda hafif bir kasık ağrısı hissedebilirsiniz.
Eski kıyafetleriniz dar gelmeye başlayabilir. Bu süreçte gebelik belirtileri ve düşük yapma riskiniz de azalır. Hamileliğe iyice alışmışsınızdır. Salgılanan gebelik hormonları nedeniyle cildinizde lekelenme problemleri yaşayabilirsiniz. Özellikle de yüz ve boyun bölgesinde. Korkmayın! Bu lekeler geçicidir, doğumdan sonra geçer.